ارزیابی کارائی کاربرد الگوی قراردادی مهندسی، تامین تجهیزات، ساخت و تامین مالی برای توسعه حوزه بالادستی صنعت نفت

در دو دهه گذشته با توجه به افزایش سطح تحریمهای بین المللی و محدودیت دسترسی صنعت نفت ایران به منابع مالی خارجی، استفاده از الگوی قراردادی جدیدی تحت عنوان "قرارداد مهندسی، تامین تجهیزات، ساخت و تامین مالی (ای.پی.سی.اف)" در کانون توجه مدیران و کارشناسان صنعت نفت قرار گرفته به نحوی که دستورالعمل هائی نیز توسط وزارت نفت و شرکت ملی نفت برای کاربرد این الگو در صنعت نفت وضع شده اند. اضافه کردن تعهد تامین مالی در چارچوب این قرارداد به تعهدات پیمانکاران فعال در صنعت نفت که به ندرت در کسوت سرمایه گذار (توسعه دهنده) فعالیت کرده اند، مخاطب کنجکاو را با این پرسش مواجه می کند که آیا اساسا این روش قراردادی می تواند برای توسعه میادین نفت و گاز واجد کارائی باشد؟ بررسی دقیق ماهیت الگوی ای.پی.سی.اف بیانگر این مسئله است که روش مذکور متناسب با نیازها و الزامات پروژه های بخش بالادستی صنعت نفت نیست زیرا اولا این روش اساسا سرمایه گذاری توام با ریسک آن گونه که در قراردادهای نفتی بالادستی مشاهده می شود، قلمداد نمی گردد. ثانیا؛ خلق این الگوی قراردادی با هدف جذب سرمایه گذاری داخلی از طریق هم افزائی بین پیمانکاران و نظام بانکی کشور برنامه ریزی شده حال آنکه پیمانکاران داخلی از توانمندی لازم به عنوان یک سرمایه گذار برای جذب منابع مالی از طرق مختلف برخوردار نبوده و بنیه مالی آنها نیز پاسخگوی تامین هزینه های عظیم بخش بالادستی نیست. ثالثا؛ اتکاء پیمانکاران به نظام بانکی کشور برای ایجاد هم افزائی نیز نتیجه ای به همراه ندارد زیرا بانکها تمایلی به ارائه تسهیلات در قالب روشهائی همچون تامین مالی پروژه محور ندارند و روش سنتی اعطای وام نیز به دلیل ضرورت ارائه وثایق معتبر بالاتر از مبلغ وام خارج از توان مالی پیمانکاران می باشد.

کلیدواژه ها:

قرارداد ای.پی.سی.اف ، تامین مالی ، بخش بالادستی ، صنعت نفت ، پیمانکار