مطالعه تنوع و روابط ژنتیکی توده های سه گونه لپیدیوم با استفاده از تجزیه داده های ترکیبی نشانگرهای مولکولی

سابقه و هدف: جنس لپیدیوم (Lepidium L.) یکی از سه جنس بزرگ خانواده شب­بو هست که به عنوان سبزی و گیاه دارویی مورد مصرف قرار می گیرد. اطلاع از روابط و تنوع ژنتیکی گونه ­های لپیدیوم به وسیله نشانگرهای مولکولی یک راه کار مطلوب برای اصلاح و حفاظت از ژرم­پلاسم آنها می­باشد. این پژوهش با هدف مطالعه تنوع و روابط ژنتیکی توده­های سه گونه لپیدیوم با استفاده از تجزیه داده­های ترکیبی سه نشانگر مولکولی SSR، ISSR و SCoT انجام شد.  مواد و روش­ها: تنوع ژنتیکی و روابط بین ۲۲ توده متعلق به سه گونه لپیدیوم ساتیوم (L. sativum) ، لپیدیوم درابا (L. draba) و لپیدیوم لاتیفولیوم (L. latifolium) با استفاده از داده­ های ترکیبی نشانگرهای SSR، ISSR و SCoT بر اساس تجزیه واریانس مولکولی، شاخص­های تنوع ژنتیکی، تجزیه خوشه­ای، تجزیه به مختصات اصلی و ساختار ژنتیکی بررسی شد.  یافته­ ها: تجزیه واریانس مولکولی نشان داد که تنوع ژنتیکی درون گروهی بیشتر از بین گروهی است. بیشترین و کمترین تنوع ژنتیکی به ترتیب مربوط به لپیدیوم ساتیوم  و لپیدیوم لاتیفولیوم بود. بیشترین ماتریس تشابه ژنتیکی Nei بین لپیدیوم درابا و لپیدیوم لاتیفولیوم و کمترین تشابه بین لپیدیوم ساتیوم و لپیدیوم لاتیفولیوم مشاهده شد. تجزیه خوشه­ای به روش Neighbor-Joining توده­های لپیدیوم را به سه گروه تقسیم کرد و تفکیک ضعیفی بین گونه ها وجود داشت که توسط تجزیه به مختصات اصلی و ساختار ژنتیکی تایید شد و به نظر می­رسد به دلیل جریان ژنی بین توده­های گونه­های مختلف لپیدیوم و وجود مخزن ژنی مشترک بین آن­ها باشد. نتیجه­ گیری: نتایج نشان داد توده­های سه گونه لپیدیوم مورد مطالعه سطح بالایی از تنوع ژنتیکی و جریان ژنی دارند که می توانند به عنوان منابع ژنتیکی ارزشمندی در برنامه­های اصلاحی مورد استفاده قرار گیرند.

کلیدواژه ها:

Lepidium ، genetic diversity ، molecular markers ، Iau science. ، لپیدیوم ، تنوع ژنتیکی ، نشانگرهای مولکولی ، Iau science.