بررسی نقش مکمل الگوی توسعه حمل و نقل همگانی مدار (TOD) و سیستم دوچرخه سواری در افزایش مطلوبیت سفر (مطالعه موردی شهر شیراز)

امروزه در بسیاری از شهرهای در حال توسعه جهان از جمله کلانشهر شیراز، توسعه نامتناسب فضاهای مختلف شهری، تراکم رو به گسترش کاربری های گوناگون به موازات رشد اقتصادی و به دنبال آن افزایش سفرهای درون شهری باعث بروز مشکلات و معضلات متعددی شده است. در واقع افزایش روزافزون استفاده از وسایل نقلیه شخصی و به تبع آن افزایش تراکم در شریان های اصلی، منجر به شکل گیری و بروز نابهسامانی ها در عرصه های اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی شده و بخش زیادی از زمان و سرمایه مدیریت شهری را به چالش طلبیده است. با توجه به مسائل مذکور اصلی ت رین سوال این تحقیق این است که رعایت اصول توسعه حمل و نقل همگانی مداردر کنار ترویج شیوه های حمل و نقل غیرموتوری (دوچرخه سواری) به ارتقاء مطلوبیت سفر منجر می گردد؟ در این راستا مهمترین هدف، بررسی و تحلیل بهترین شیوه های توسعه ترکیبی حمل و نقل همگانی و دوچرخه سواری از دیدگاه اصول شهرسازی و نظرات شهروندان می باشد. در این مطالعه از روش مقیاس لیکرت برای تحلیل عوامل مؤثر بر رضایتمندی و گرایش همزمان به سیستم های حمل و نقل ه مگانی و دوچرخه سواری استفاه گردیده است. داده های پژوهشی این مطالعه از طریق مطالعات اسنادی، پرسشنامه و بررسی های میدانی جمع آوری گردیده است. پژوهش حاضر نشان می دهد که عدم توسعه سیستم دوچرخه سواری، تأخیر در راه اندازی سیستم مترو، بی توجهی به برنامه ریزی صحیح کاربری زمین پیرامون تسهیلات حمل و نقل عمومی و نیز عدم توجه به یکپارچگی عملکردی در زمان توسعه و جانمایی تسهیلات هر یک از سیستم های مورد نظر منجر به ارزیابی منفی کارایی این سیستم ها از دیدگاه شهروندان شده است. به علاوه این مطالعه نشان می دهد که بکارگیری فرصت های توسعه ای به وجود آمده پیرامون تسهیلات سیستم حمل و نقل ریلی و افزایش تمایل به دوچرخه سواری در میان شهروندان، با رویکرد ترکیب توسعه پیرامون حمل و نقل همگانی و اصول طراحی شهری با هدف افزایش قابلیت دوچرخه سواری متمرکز و همچنین رواج شیوه های جابه جایی همساز با حمل و نقل عمومی به ویژه دوچرخه سواری و پیاده روی، راهکاری کاملاً همسو با مقیاس و ویژگی های انسانی بوده که می تواند ضمن کاهش تراکم ترافیک افزایش مطلوبیت سفر، در آینده نیز به صورتی پایدار تداوم یابد.

کلیدواژه ها:

توسعه حمل و نقل همگانی مدار ، دوچرخه شهری ، دهکده حمل و نقلی ، حمل و نقل پایدار