احیای بافت تاریخی شهرها بر اساس اصول شهرسازی در اسلام (نمونه موردی: شهر سقز)

با توجه به اهمیت روز افزون مطالعات شهری و منطقه ای در فرایند توسعه همه جانبه جوامع و سکونت گاه های بشری عنایت ویژه به مرمت بافت های تاریخی به عنوان هسته اصلی شکل گیری شهرها بسیار ضروری است و این موضوع در ایران به دلیل سابقه تاریخی و تمدنی اش بسیار مهم از اهمیت شایان توجهی برخوردار است. شهر سقز به عنوان دومین شهر استان کردستان دارای سابقه ای کهن و تاریخی پر فراز و نشیب است. بافت تاریخی این شهر با مساحتی بالغ بر 45 هکتار حدود 2.8 درصد از مساحت کل شهر سقز را شامل می شود که به علت مشکلات حاد و فرسودگی کامل در صورت عدم چاره اندیشی برای آن کل محدوده شهری را دچار مشکل خواهد نمود. این فرسودگی به حدی است که سایر اقدامات انجام گرفته در راستای بهسازی بافت شهری سقز را تحت تاثیر قرار داده است. نظر به اینکه دین اسلام بیش از ایمان معنوی بیشتر به عنوان شیوه زندگی شناخته شده و از سکونت گاه های آن به عنوان کتاب تمدن یاد می شود، استفاده از اصول شهرسازی این مکتب آسمانی می تواند کمک شایان توجهی به احیا و بازسازی بافت های با ارزش تاریخی شهرها نموده و به نظر می رسد بهره گیری از این اصول به طور یقین یکی از عملی-ترین راهکارهای مقابله با این چالش باشد. این تحقیق از نوع کاربردی بوده و بر اساس روش مقطعی – تداومی مشکلات و مسایل بافت تاریخی شهر سقز بررسی شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد استفاده از اصول مترقی دین اسلام می تواند یکی از مهمتزین راه های احیا و باززنده سازی فضاهای حایز ارزش تاریخی در شهرها باشد.

کلیدواژه ها:

باز زنده سازی ، بافت تاریخی ، شهرسازی ، اصول شهرسازی اسلامی ، سقز