مطالعه تطبیقی روش شناسی تفاسیر موضوعی موضوع محور و مکتب اثبات گرایی

بررسی روش شناسی تفسیر موضوعی، نقش بسزایی در تعیین اقسام آن دارد. این پرسش که تفسیر موضوعی در بررسی تطبیقی با چه روش شناسی هایی قرار می گیرد و بر مبنای آن دارای چه ویژگی هایی است، محور این پژوهش قرار گرفته است. بر این اساس، نوعی از تفسیر موضوعی قرآن که در آن مفسران، آیات مربوط به یک موضوع را گردآوری و دیدگاه قرآن درباره آن را ارایه می نمایند، تفسیر موضوع محور نامیده شده و به لحاظ روش شناختی با یکی از مکاتب علوم انسانی به نام مکتب اثبات گرایی، مورد بررسی تطبیقی قرار گرفته و وجوه اختلاف و اشتراک آ نها آشکارشده است. این پژوهش به شیوه توصیفی -تحلیلی می کوشد تا ویژگی های دیدگاه قرآنی در تفاسیر موضوع محور را در تطبیق با مکتب اثبات گرایی معرفی نماید. اثبات گرایان و مفسران موضوع محور قرآن کریم، از جهت مبانی مهمی مانند معناداری گزاره های دینی، واقع نمایی زبان قرآن و قلمرو واقع با یکدیگر اختلاف دارند. از سوی دیگر براساس ظرفیت های روش شناختی مکتب اثبات گرایی و جایگاه نظریه در آن، دیدگاه قرآنی مبتنی بر تفاسیر موضوع، نظریه قرآنی ، می باید دارای ویژگی های مهمی مانند: ابتناء بر آیات محکم، تبیین روابط علی و معلولی مبتنی بر اصول عقلی، جهان شمولی و قابلیت انتقال بین الاذهانی باشد.

کلیدواژه ها:

قرآن کریم ، تفسیر موضوعی ، روش شناسی ، پژوهش تطبیقی ، مکتب اثبات گرایی ، علوم انسانی