تحلیل الگوی خویشکاری پریان در داستان های غنایی شاهنامه

   در داستان­های غنایی شاهنامه بر ویژگی­های مثبت و منفی عشق پریان به پهلوانان تاکید شده است و معمولا در جامعه شکارگر و در مرز دشمن در کنار بیشه­زار­ها نمودار می­شوند که سعی در اغوای پهلوانان دارند. هدف آنان ربودن تخمه پهلوان همراه با عشق­ورزی، زیبایی و بعضا خواب و جادو است. در داستان بیژن و منیژه، رستم و سهراب، سیاوش و زال و رودابه، به ترتیب منیژه، تهمینه، مادر سیاوش و کنیزکان رودابه با خویشکاری پری با بیژن، رستم، گیو، کیکاووس و زال رابطه برقرار می­کنند. هدف این پژوهش تحلیل الگوی خویشکاری و ساختار سیاسی اجتماعی پریان در داستان­های غنایی شاهنامه و چرایی عشق­ورزی آنان به پهلوانان است. روش این پژوهش، تحلیلی توصیفی است. پس از یاری­گرفتن از منابع گوناگون و تحلیل ابیات شاهنامه می­توان چنین گفت که برخی از الگوهای ساختاری پریان در داستان­های غنایی شاهنامه بدین گونه است: 1. جامعه شکارگر و به شکار رفتن پهلوان، 2. پیوند پری با بیشه­زار و آب در مرز دشمن، 3. پیکرینه شدن پری و رویارویی با آن، 4. زیبایی، جادوئی و فریبندگی خیره­کننده پری و... مهم ترین کارکرد ساختار سیاسی اجتماعی آنان، الگوی باروری و زایش و اغوای قهرمانان و شاهان برای ربودن تخمه و نابودی قبیله دشمن است.

کلیدواژه ها:

داستان های غنایی شاهنامه ، عشق ورزی پریان ، پری ، پهلوان ، ساختارگرایی