تحولات مفهوم جرم یقه سفیدها

جرم شناسی پسامدرن یکی از جدیدترین نظریات جرم شناسی انتقادی است. بر اساس این نظریه، آن چه به عنوان جرم در جوامع امروزی با آن مواجه هستیم عمدتا، برساخته نظام فرهنگی و سیاسی حاکم به ویژه تحت تاثیر گفتمان های غالب در جامعه می باشد و لذا جرم به عنوان یک واقعیتی خارجی و عینی وجود ندارد، بلکه باید به آن به عنوان یک پدیده ی ذهنی نگریست که در بسترهای جامعه به وجود آمده و رواب مبتنی بر قدرت، از آن حمایت میکند . جرم شناسان پسامدرن درصدد اند با تکیه بر مبانی این نظریه نقش گفتمانها را در شکل دهی به ذهنیت جامعه و همچنین تاثیر آنها بر تغییرات قانونی موضوعات مختلف را به نمایش بگذارند. آنها به این منظور نوعا از روشهای کیفی به ویژه تحلیل گفتمان استفاده میکنند. این پژوهش به منظور نشان دادن نقش گفتمانها در تحولات قانونی ناظر بر جرایم یقه سفید، به تحلیل گفتمان قانونی این حوزه در خلال دهه های مختلف پس از انقلاب اسلامی پرداخته است .در مجموع به نظر میرسد، به رغم وضعیت مشابه جرایم نسبتا یقه سفید در دوره های مختلف پس از انقلاب، مقررات ناظر بر این جرایم تغییرات نامتوازنی را تجربه کردهاست. در برخی زمینه ها و برخی ادوار، شدت عمل بسیار بالا و در دوره های دیگر واکنشهای بسیار خفیفی نسبت به جرایم یقه سفید اعمال شده است. این وضعیت، در نمونه پژوهی های صورت گرفته در مورد قانون مجازات اخلالگران در نظام اقتصادی و همچنین قانون مبارزه با پولشویی، به طرز مشهودی به چشم می خورد. گرچه حوادث و اتفاقات پیشبینی نشده در تغییرات قانونی مذکور بی تاثیر نبوده است، به نظر میرسد، عملکرد قوای مختلف حکومتی در شکلدهی به گفتمانهای ناظر بر جرایم یقه سفید دوره های مختلف، یک عامل اساسی در تحولات مذکور میباشد.

کلیدواژه ها:

جرایم یقه سفید ، مجرم یقه سفید ، جرم اقتصادی ، جرایم سازمان یافته