بررسی تاثیر نوسانات قیمت نفت و طلا بر شاخص توسعه انسانی در ایران

در این مطالعه تاثیر نوسانات قیمت نفت و طلا بر شاخص توسعه ی انسانی در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. از آنجایی که اقتصاد ایران تا حد زیادی به نفت وابسته است لذا در مطالعه ی شاخص توسعه انسانی بررسی تاثیر نوسانات قیمت نفت ضروری به نظر می رسد. طلا نیز یکی از کالاهایی است که به عنوان یک سرمایه گذاری بهره ور مورد توجه سرمایه گذاران و بازارهای جهانی است زیرا قیمت آن در طول یک دوره زمانی به صورت مستمر افزایش می یابد و برای سرمایه گذاران مزایای زیادی از لحاظ اختلاف قیمت خرید و فروش ایجاد می کند. در این مطالعه از روش اتورگرسیون برداری استفاده شده است. بردارهای خود برگشتی یکی از مدلهای اقتصادسنجی است که برای کنترل کردن همبستگی های بینابینی در میان چند سری زمانی استفاده می شود و در واقع تعمیمی از مدلهای خودرگرسیونی است. نتایج آزمون رگرسیونی نشان می دهد که شاخص توسعه انسانی با افزایش تغییرات قیمت نفت ابتدا دچار نزول شده و سپس تقریبا به صورت ثابتی حول محور افقی قرار می گیرد. علی رغم اینکه اقتصاد ایران به فروش نفت وابستگی زیادی دارد اما مشاهده می شود که افزایش قیمت نفت تاثیر زیادی بر ارتقای سطح سلامت و کیفیت سیستم آموزش و ارتقای امید به زندگی نداشته است. همچنین افزایش تغییرات در انحراف معیار قیمت طلا ابتدا موجب افزایش شاخص توسعه انسانی شده و با گذر زمان از میزان این تاثیر کاسته می شود. در واقع مشاهده می شود که طلا به عنوان یک منبع مهم جهت سرمایه گذاری، علی رغم ایجاد تغییرات کوتاه مدت در شاخص توسعه انسانی، تاثیر زیادی بر ارتقای شاخص های توسعه انسانی در ایران نداشته است.

کلیدواژه ها:

شاخص توسعه انسانی ، قیمت نفت ، قیمت طلا ، اتورگرسیون برداری ، بازارهای جهانی