بررسی هیدرولیکی- مورفولوژیکی آثار برداشت مصالح رودخانه ای بر کف کنی و فرسایش کناری رودخانه (مطالعه موردی: رودخانه خرم آباد)

با توجه به رشد روزافزون پروژه های عمرانی در سال های اخیر، نیاز به استفاده از مصالح شن و ماسه برای احداث ابنیه و راه ها بیشتر شده است. همچنین، در دسترس بودن و سهولت برداشت و استحصال مصالح رودخانه ای به نسبت مصالح کوهی، منتج به برداشت بی رویه شن و ماسه از بستر رودخانه ها شده است؛ که مشکلات متعددی از قبیل فرسایش بستر و کناره های رودخانه را ایجاد کرده، پایداری سازه های طولی و متقاطع را در رودخانه ها تهدید می کند و منجر به افت کیفیت آب رودخانه ها و تاثیرات مخرب بر اکوسیستم حاکم بر آنها می شود. در این تحقیق، با استفاده از نرم افزارهای HEC-RAS و FLUVIAL-12 بر اساس روابط مختلف انتقال رسوب، تغییرات هیدرولیکی و مورفولوژیکی رودخانه خرم آباد بر اثر برداشت مصالح رودخانه ای بررسی شد. نتایج این بررسی نشان داد که در تغییر شکل بستر، بیشترین تغییرات نسبت به بستر موجود از معادلات انتقال رسوب میر- پیتر- مولر ( 1948 ) و گراف ( 1970 ) و کمترین تغییرات مربوط به معادلات یانگ ( 1973 و 1984 ) و انگلند و هانسون ( 1967 ) بود. همچنین، مشخص شد که در بازه هایی که مصالح بستر به علت تخلیه نخاله های ساختمانی و کارگاهی از نوع درشت دانه باشد، تمام قدرت رودخانه، صرف فرسایش کناره ها می شود و این باعث باعث تعریض بیش از پیش رودخانه می شود.

کلیدواژه ها:

برداشت مصالح رودخانه ای ، فرسایش کناری ، لایه محافظ FLUVIAL-12 ، HEC-RA