بازخوانی نقش زلزله در شکل دهی معماری و شهرسازی بومی ایران در نواحی زلزله خیز

معماری وشهرسازی تاریخی ایران یکی از بهترین الگوهای همسازی با محیط پیرامون خود بوده است. و ویژگی های محیطی، تاثیر فراونی بر معماری و شهرسازی ایران گذاشته است. مردمان ایران زمین، با احترام به طبیعت، همواره در تلاش بوده اند تا از ویژگی های محیط بیشینه ی بهره مندی را به دست آورند. تعداد زیادی از مراکز جمعیتی ایران بر روی گسل ها شکل گرفته است که نتیجه ی سودجستن از استعدادهای این منطقه های برای زندگی بودهاست. خاک سرشار برای کشاورزی و دسترسی به آبهای زیر زمینی، ذخایر معدنی و اقتصاد را از این دلایل میتوان برشمرد. اما در کنار این برتری های محیطی نیز از ویژگی های سخت آن نیز آگاهی داشته اند؛ که زلزله را یکی از این پیامده های محیطی میتوان قلمداد کرد. لذا در جهت کم کردن تاثیر ویرانگر زلزله، تمامی توان و دانش خود را به کار گماشته اند. زندگی در گذشته ی پیشا مدرن که وضعیت حمل ونقل، امکان به کاربردن مصالح متفاوت ازآنچه در منطقه موجود بوده را، نمیداده است؛ لذا با گزینش صحیح و تولید روش های ساختمانی و شهرسازانه، آثار منفی زلزله را به کمترین اندازه رسانده و محیط مصنوع را برابر این پیامد، ایمن می نموده اند. این پژوهش به دنبال بازشناسی راهکارهای موثری است که در شهرسازی و معماری ایران باستان به کار گرفته شده است. مطالعات میدانی و کتابخانه ای داده های لازم برای این پژوهش توصیفی تحلیلی، منطقی را به دست داده است.

کلیدواژه ها:

زلزله ، معماری باستانی ، شهرسازی باستانی ، تاب آوری ، پایداری ، همساز با محیط طبیعی