بررسی قواعد مشترک تفسیر قرآن به قرآن و نظریه میدان معنایی(بر اساس روش علامه طباطبائی(ره) و ایزوتسو)

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 590

فایل این مقاله در 32 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_TQH-17-1_005

تاریخ نمایه سازی: 4 مرداد 1399

چکیده مقاله:

فهم متن و کشف معنا دغدغه مشترک دو روش تفسیر قرآن به قرآن و نظریه میدان معنایی است. روش نخست داعیه فهم و تفسیر قرآن در پرتو آیات دیگر را دارد و نظریه میدان معنایی، خود را عهده دار کشف معنا از خلال روابط درون‎متنی می داند. ایده اصلی نوشتار حاضر، پاسخ به این سوالات است که قواعد معنایابی در دو روش فوق، چه مشترکاتی دارند و آیا زمینه تعامل این دو روش در سطح قواعد وجود دارد پژوهش حاضر با روش تحلیلی- توصیفی، نگاهی همدلانه به قواعد معنایابی این دو روش دارد. بنابراین نگارندگان بررسی اشتراکات آن دو را در سطح قواعد مطمح نظر قرار داده اند تا از این رهگذر زمینه تلفیق قواعد کارآمد دو روش را فراهم آورند. یافته ها نشان می دهد مهمترین قواعدی که به طور مشترک در هر دو روش مورد استفاده قرار دارد عبارتند از: توجه به مسائل ادبی، توجه به بافت و سیاق، رتبه بندی کلمات و گزاره ها، تفکیک معنایی واژگان، تفسیر بر اساس آیات نظیر و توجه به نسبت های معنایی؛ هرچند دامنه بهره برداری از قواعد فوق و میزان اهتمام هر یک از این دو روش نسبت به موارد یادشده یکسان نیست.

کلیدواژه ها:

تفسیر قرآن به قرآن ، نظریه میدان معنایی ، قواعد ، کشف معنا

نویسندگان

صالحه شریفی

دانشجوی دکتری تفسیر تطبیقی، جامعه المصطفی العالمیه

علیرضا قائمی نیا

دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

غلام محمد شریعتی

دکترای تخصصی تفسیر و علوم قرآن، مجتمع آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم. ...
  • نهج‎البلاغه. ...
  • ابن فارس، ابی الحسین احمد، (1429ق)، معجم مقاییس اللغه، بیروت: ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم، (1414ق)، لسان العرب، بیروت: دار ...
  • البقاعی، برهان الدین، (1415ق)، نظم الدرر، تحقیق: عبدالرزاق غالب المهدی، ...
  • ایزوتسو، توشیهیکو، (1392ش)، خدا و انسان در قرآن، ترجمه: احمد ...
  • ایزوتسو، توشیهیکو، (1388ش)، مفاهیم اخلاقی دینی در قرآن، ترجمه: فریدون ...
  • معناشناسی و رابطه آن با دانش تفسیر قرآن کریم [مقاله ژورنالی]
  • ایزدی مبارکه، کامران، (1386ش)، تاملاتی در میزان کارآیی روش تفسیر ...
  • بازرگان، عبدالعلی، (1372ش)، نظم قرآن، تهران: انتشارات راه دین. ...
  • باقری، مهری، (1388ش)، مقدمات زبان شناسی، تهران: نشر قطره. ...
  • پاکتچی، احمد، (1392ش)، تاریخ تفسیر قرآن کریم، تحقیق: محمد جانی ...
  • تاجیک، محمدرضا، (1379ش)، گفتمان و تحلیل گفتمانی، تهران: انتشارات فرهنگ ...
  • تهانوی، محمد علی، (1963م)، کشاف اصطلاحات الفنون، قاهره: وزاره الثقافه. ...
  • حسین شاه، سیدجبار، (1386ش)، تبیین و تحلیل معناشناسی جدید و ...
  • حسینی معصوم، محمد، (1391ش)، بررسی و توصیف طنین معنایی و ...
  • خامه گر، محمد، (1382ش)، ساختار هندسی سوره های قرآن، تهران: ...
  • راد، علی، (1395ش)، غرر قرآن از نظریه تا تفسیر، قم: ...
  • رکعی، محمد؛ نصرتی، شعبان، (1396ش)، میدان های معنایی در کاربست ...
  • سورن، پیتر آ ام، (1394ش)، مکاتب زبان شناسی نوین در ...
  • سیوطی، عبدالرحمن ابن ابی بکر، (1404ق)، الدرالمنثور فی تفسیر الماثور، ...
  • صادقی تهرانی، محمد، (1406ق)، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن بالقرآن ...
  • صفوی، کوروش، (1387ش)، درآمدی بر معنی شناسی، تهران: انتشارات سوره ...
  • صفوی، محمدرضا، ( 1391ش)، بازخوانی مبانی تفسیر قرآن، قم: پژوهشگاه ...
  • طاهری نیا، احمد، (1393ش)، نقش علوم ادبی در تفسیر قرآن، ...
  • الطباطبایی، محمد حسین، (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: انتشارات ...
  • طبرسی، فضل بن حسن، (1372ش)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ...
  • العوادی، مشکور کاظم، (1421ق)، البحث الدلالی فی تفسیر المیزان، بیروت: ...
  • عمید زنجانی، عباسعلی، (1387ش)، مبانی و روش های تفسیر قرآن، ...
  • عیاشی، محمد بن مسعود، (1380ق)، کتاب التفسیر، تهران: چاپ علمیه. ...
  • فخرالدین رازى، ابوعبدالله محمد بن عمر، (1420ق)، مفاتیح الغیب ، ...
  • فراهیدى، خلیل بن احمد، (1410ق)، کتاب العین، قم: انتشارات هجرت. ...
  • فیومی، احمدبن محمد، (1347ق)، المصباح المنیر، مصر: دارالعصور. ...
  • قائمی نیا، علی رضا، (1393ش)، بیولوژی نص، تهران: پژوهشگاه فرهنگ ...
  • لاینز، جان، (1391ش)، درآمدی بر معناشناسی زبان، ترجمه: کوروش صفوی، ...
  • معرفت، محمدهادی، (1385ش)، تفسیر قرآن به قرآن و جایگاه سنت ...
  • معموری، علی، (1386ش)، دانش زبان شناسی و کاربردهای آن در ...
  • مودب، سیدرضا، (1386ش)، مبانی تفسیر قرآن، قم: انتشارات دانشگاه قم. ...
  • نصیری، علی، (1395ش)، روش شناسی تفسیر ترتیبی قرآن، قم: نشر ...
  • نمایش کامل مراجع