ارزیابی میزان خسارت و سطح زیان اقتصادی سفید بالک یاس (Takahashi) (Hem.:Aleyrodidae) Aleuroclava jasmini روی مرکبات در شمال خوزستان

در حال حاضر سفیدبالک یاس (Takahashi) Aleuroclava jasminiیکی از مهمترین آفت باغ های مرکبات دزفول محسوب می شود. به منظور برآورد خسارت و تعیین سطح زیان اقتصادی این آفت در منطقه دزفول آزمایشی صحرایی در یک باغ گریپ فروت آلوده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با هفت تیمار و چهار تکرار (بلوک) طی دو سال زراعی 91-1390 و 92-1391 انجام گردید. تیمارها شامل زمان های مختلف انجام عملیات کنترل شیمیایی از بیست و دوم تا بیست و ششم ماه های اسفند، فروردین، اردیبهشت، خرداد، شهریور و مهر و شاهد (بدون سمپاشی) بود. رابطه بین تعداد تجمعی سفیدبالک با میزان خسارت وارده در هر دو سال 1391 و 1392 به صورت مدل رگرسیون چند جمله ای درجه دوم تعیین شد. میزان خسارت حاصل از عدم کنترل تراکم آفت به عملکرد گریپ فروت در سال های 1391و 1392 به ترتیب 53/64 و 66/70 درصد بود. کاهش عملکرد سالیانه در تیمار شاهد در سال 1392 نسبت به سال 1391، 99/50 درصد بود. با توجه به نتایج این مطالعه، در سال های 1391 و 1392 آستانه اقتصادی سفیدبالک یاس به ترتیب در نیمه اول شهریور و نیمه اول مرداد و به ترتیب با تعداد تجمعی 2609 و 2673 پوره سفیدبالک در سانتی متر مربع برگ برآورد شد. در تاریخ 24 اسفند سال 1390 تعداد پوره 6/5 عدد در هر سانتی متر مربع برگ بوده که پس از طی چرخه طبیعی زندگی سفیدبالک، در نیمه اول شهریور 1391 به آستانه اقتصادی تجمعی 2609 پوره در سانتی متر مربع برگ رسید ( به طور میانگین تعداد پوره به 18 عدد در سانتی متر مربع). اما در 23 اسفند سال 1391 تعداد پوره 7/9 عدد در هر سانتی متر مربع برگ بود که در نیمه اول مرداد 1392 به سطح آستانه ی تجمعی 2673 پوره در سانتی متر مربع رسید ( میانگین 8/26 پوره در سانتی متر مربع). در چنین شرایطی تهیه مقدمات کنترل آفت ضروری است. بر اساس نتایج حاصل، سم پاشی در فصول بهار و پاییز قابل توصیه نبوده و پیشنهاد می گردد هر گونه اقدام کنترلی به زمستان و یا تابستان محدود گردد.واژه های کلیدی: گریپ فروت، آستانه اقتصادی، سطح زیان اقتصادی، سفیدبالک یاس، Aleuroclava jasmini ، خوزستان