بررسی و شناخت ویژگی های فرسایش رودخانه ها و مسیل های جنوب کشور
صاحب اثر: سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
نوع محتوی: طرح پژوهشی
زبان: فارسی
استان موضوع گزارش: تهران
شهر موضوع گزارش: تهران
شناسه ملی سند علمی: R-1053058
تاریخ درج در سایت: 27 بهمن 1397
دسته بندی علمی: علوم کشاورزی
مشاهده: 162
تعداد صفحات: 76
سال انتشار: 1393
نسخه کامل طرح پژوهشی منتشر نشده است و در دسترس نیست.
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
چکیده طرح پژوهشی:
به منظور برنامه ریزی درست و بهره برداری صحیح از منابع آبی کشور، داشتن آمار و اطلاعات منابع رودخانه ها امری مهم و بنیادی می باشد. با اجرای این طرح ملی، اطلاعات مختلفی از ویژگی های فرسایش رودخانه ها و آبراهه های 5 استان کشور جمع آوری و استخراج شد. این اطلاعات از طیف متنوعی، مشتمل براطلاعات مکانی و توصیفی رودخانه ها برخوردار بوده و شامل فرسایش بستر، کناری رودخانه ها و درصد حساسیت به فرسایش می باشد. این اطلاعات با همکاری و هماهنگی مجریان و همکاران استان های بوشهر، فارس، هرمزگان، سیستان و بلوچستان برای رودخانه ها و مسیل هایی که بر روی نقشه های 250000:1 دیده می شوند از طریق گزارشات موجود و با انجام بازدیدهای صحرایی جمع آوری گردید. پهنه های وسیعی از کشور، جلگه ها و دشت های رسوبی هستند که بستر آبراهه ها، مسیل ها و رودهای کوچک و بزرگ را تشکیل می دهند. جریان آب در این مجاری به دلیل شرایط فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی مواد بستری، موجب فرسایش، سیل و پدیده پیچان رودی می گردد. در این راستا در این پژوهش، اطلاعات گسترده ای که مشتمل بر اطلاعات مکانی وتوصیفی رودخانه ها بوده و شامل وضعیت فرسایش بستری و کناری رودخانه ها، طول واقع در مسیر سنگی و آبرفتی، نقاط حساس به فرسایش (کم، متوسط و زیاد) و نوع و میزان غلظت رسوب گردآوری گردیده است. این طرح در تمام محدوده های مطالعاتی در سطح استان بوشهر به اجرا در آمده و کلیه شبکه آبراهه های موجود در نقشه های 250000:1 به عنوان نقشه شبکه آبراهه های مبنا منظور گردیدند و بر اساس اطلاعات موجود و بازدیدهای میدانی وضعیت فرسایش در هر یک از رودخانه های مورد مطالعه و بازه های آن شناسایی، و یادداشت برداری گردید. در نهایت کلیه اطلاعات جمع آوری شده از عملیات های میدانی و سنجش از دور، به صورت بانک اطلاعاتی در قالب لایه های ArcGIS و فایل های بانک اطلاعاتی مدون، و مورد دسته بندی قرار گرفتند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که جنس 12906/09 کیلومتر از طول رودخانه های استان، از نوع آبرفتی (80/52 %) و بقیه آن سنگی 3056/12 (19/47%) می باشد. فراوانی جنس بستر آبرفتی در محدوده مطالعاتی ،2516 26112 و 2531 بیشتر از سایر محدوده های مطالعاتی می باشد. نتایج حاصل از نوع و طول فرسایش رودخانه ها نشان داد که به دلیل جنس سازندهای زمین شناسی محدوده های مطالعاتی و گستردگی بیشتر رودخانه ها در دشتهای آبرفتی عمده فرسایش غالب در رودخانه های این استان فرسایش کناری بوده و فرسایش بستری کمتر مشاهده گردید. البته لازم به ذکر است که در سر قوس ها و در برخی از مسیرهای رودخانه هر دو نوع فرسایش نیز باهم مشاهده گردیده است. لذا محدوده مطالعاتی 2516 با 102170 متر از فرسایش کناری بیشترین سهم و محدوده مطالعاتی 261223 با 2090 متر،کمترین سهم از فرسایش کناری را به خود اختصاص داده اند. همچنین نتایج حاصل از بررسی نقاط حساس به فرسایش نشان داد که بیش از 75 درصد از طول رودخانه های این استان در شرایط حساسیت زیاد به فرسایش و کمتر از 2 درصد در شرایط حساسیت کم فرسایش قرار گرفته اند که از علل اصلی این امر را می توان وجود سازندهای مارن حساس به فرسایش و ناچیز بودن تراکم پوشش گیاهی، بافت خاک و شیب زیاد عنوان کرد. واژه های کلیدی: اطلاعات توصیفی، اطلاعات مکانی، رسوب، رودخانه، سازه، مسیل، ArcGIS. ، بوشهر، سیستان