ارزیابی هیبریدهای مقاوم به بیماری های ریزومانیا و ریزوکتونیا در چغندرقند در مناطق مختلف کشور

بیماری های ریزومانیا و پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه و طوقه چغندرقند از مهمترین بیماری های چغندر قند بشمار می روند که علاوه بر کاهش شدید وزن ریشه موجب کاهش درصد قند نیز می شوند. برای مبارزه با این بیماری ها استفاده از ارقام با مقاومت دوگانه در مزارع آلوده از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این تحقیق در سال ‮‭1393‬ در قالب دو آزمایش ‮‭20‬ رقمی (آزمایش اول با ‮‭14‬ هیبرید و 6 شاهد و آزمایش دوم با ‮‭15‬ هیبرید و 5 شاهد) بصورت طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در 4 منطقه با آلودگی طبیعی (مشهد، شیراز، میاندوآب و قزوین) اجرا گردید. هر کرت آزمایشی شامل سه خط به طول 8 متر و فاصله خطوط ‮‭50‬ سانتی متر بود. در هر آزمایش علاوه بر ارزیابی مقاومت، صفات کمی و کیفی نیز پس از برداشت آزمایشات اندازه گیری شد. پس از تجزیه و تحلیل داده ها و مقایسه عملکرد شکر، ارقام مقاوم و مناسب هر منطقه شناسایی شد. براین اساس، در مشهد، هیبریدهای ‮‭7112‬ * ‮‭88324‬ ‭* (SB‬‮‭36‬) و ‮‭7112‬ * ‮‭89060‬ ‭* (SB‬‮‭36‬) از نظر عملکرد شکر، بطور معنی داری بالاتر از میانگین هیبریدهای مورد بررسی بودند. در آزمایش های میاندوآب هیبریدهای (‮‭7112‬ * ‮‭89003‬ ‭* (SB‬‮‭36‬ و (‮‭7112‬ * ‮‭88204‬ ‭* (SB‬‮‭36‬ نسبت به سایر ارقام مورد بررسی برتری معنی داری داشتند. در مورد آزمایش های قزوین، هیبرید (‮‭7112‬*‮‭89004‬‭*(SB‬‮‭36‬ از نظر عملکرد و کیفیت نسبت به میانگین ارقام شاهد مقاوم برتری داشتند. به طور کلی از مجموع 8 آزمایش اجرا شده در 4 منطقه مورد نظر، به نظر میرسد هیبرید (‮‭7112‬ * ‮‭88358‬ ‭* (SB‬‮‭36‬ با ‮‭48/45‬ و ارقام پرمیر با ‮‭47/78‬ و اکباتان با ‮‭45/15‬ تن محصول ریشه در هکتار بهترین ارقام در بین سایر تیمارهای مورد بررسی بودند. واژه های کلیدی: چغندر قند، مقاومت، ریزومانیا، پوسیدگی ریزوکتونیایی