بررسی وضعیت مدیریت علف های هرز باریک برگ مقاوم به علف کش در برخی استان های کشور

به منظور بررسی وضعیت توده های مشکوک یولاف وحشی و چچم مقاوم به علف کش های بازدارنده استیل کوآنزیم آ کربوکسیلاز در مزارع گندم استان های فارس و خوزستان، آزمایشی طی سال های ‮‭1391-93‬ انجام شد. در بخش اول برخی اطلاعات مهم مدیریتی از ‮‭12‬ مزرعه در استان فارس و ‮‭17‬ مزرعه از استان خوزستان گردآوری شدند. در بخش دوم در یک آزمایش غربال، اثر علف کش کلودینافوپ پروپارژیل بر رشد توده های مشکوک در قالب طرح بلوکصهای کامل تصادفی مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج بخش اول نشان داد که در استان فارس حدود ‮‭60‬ درصد مزارع مورد مطالعه تناوب رعایت نشده است، و تنها در 8 درصد مزارع تناوب های بیش از یکسال انجام شده است. لذا تناوب های انجام شده نیز تاثیر چندانی در رعایت تناوب علف کش ها در کنترل علف های هرز گندم نداشته اند. در استان خوزستان در هیچ یک از مزارع مورد مطالعه تناوب رعایت نشده و گندم به صورت تک کشتی، غالب بود. همچنین در سال مطالعه به ترتیب در ‮‭65/38‬ و ‮‭52/94‬ درصد مزراع مورد مطالعه استان های فارس و خوزستان از علف کش کلودینافوپ پروپارژیل جهت کنترل باریک برگ ها استفاده شده است که میزان کاربرد آن در بیشتر موارد حدود 2 برابر دوز توصیه شده بود. در هر دو استان در حدود ‮‭66‬ درصد مزارع مورد مطالعه آلودگی علف هرز بیش از ‮‭40‬ درصد بود. نتایج آزمایش غربال نشان داد که در مزارع مورد مطالعه استان فارس بیش از ‮‭65‬ درصد توده های یولاف وحشی به علف کش کلودینافوپ پروپارژیل مقاوم بودند. نتایج غربال توده های جمع آوری شده از استان خوزستان نیز نشان داد که تنها ‮‭35‬ درصد تودهای مورد مطالعه به علف کش کلودینافوپ پروپارژیل حساس بودند. نتایج نشان داد علی رغم اینکه حدود ‮‭10‬ سال از گزارش اولین توده های مقاوم در این استان ها می گذرد و علی رغم اینکه راهکارهای متعدد شیمیایی و غیر شیمیایی برای مدیریت علف های مقاوم ارایه شده است، به نظر می رسد که هنوز این راهکار ها مورد توجه قرار نمیصگیرد اگر این روند ادامه پیدا کند آینده مزارع گندم این استان ها با علف های هرز مقاوم دچار تهدید جدی می شود. لذا جا دارد که برای جلوگیری از گسترش این معضل مهم راهکارهای مربوط به مدیریت علف های هرز مقاوم در این استان ها عملیاتی شود. کلمات کلیدی: بازدارنده استیل کوآنزیم آ کربوکسیلاز ، آزمایش غربال، یولاف وحشی، مقاومت به علف کش