بررسی مقدماتی خصوصیات زراعی و عملکرد دانه ژنوتیپ های نخود در کشت پاییزه در اقلیم نیمه گرمسیری

به منظور دست یابی به ژنوتیپ های نخود کابلی پرمحصول تر از ارقام موجود که واجد صفات مناسبی چون عملکرد دانه، تعداد غلاف در بوته بیشتر، درشتی دانه، مقاومت به آفات و بیماری ها، زودرسی و دیگر صفات مطلوب زراعی موردنظر باشند، در سال زراعی ‮‭1388-89‬ تعداد دو فقره آزمایش مقدماتی در گچساران و ایلام به ترتیب با ‮‭24‬ و ‮‭16‬ ژنوتیپ انتخابی از آزمایش های بین المللی ‭CIEN ‬و ‭CIDTN ‬پارسال، دو فقره آزمایش پیشرفته مقایسه عملکرد ‭(A-Test) ‬در گچساران و گنبد با تعداد ‮‭16‬ ژنوتیپ انتخابی از آزمایش مقدماتی مقایسه عملکرد و نسل F7 و سه فقره آزمایش ‭B-Test ‬در ایستگاه های گچساران، ایلام و لرستان به ترتیب با 8 ، ‮‭19‬ و 9 ژنوتیپ انتخابی از آزمایش ‭A-Test ‬سال قبل همراه با رقم شاهد آزاد اجرا گردید. آزمایش مقدماتی در قالب طرح سیستماتیک مقایسه عملکرد (بعد از هر 6 لاین دو رقم شاهد آزاد و آرمان قرار می گیرند) اجرا شد. آزمایش های پیشرفته مقایسه عملکرد نخود شامل ‭A-Test ‬و ‭B-Test ‬نیز در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به ترتیب با 3 و 4 تکرار در مناطق مختلف اجرا گردید. در طول دوره رویش از صفات مختلف زراعی و مرفوفیزیولوژیکی ژنوتیپ ها مانند پایداری بوته، تعداد روز از کاشت تا گلدهی و رسیدن فیزیولوژیک و ارتفاع بوته یادداشت برداری به عمل آمد. پس از برداشت محصول هم میزان وزن صد دانه و عملکرد دانه اندازه گیری شد. تعداد ‮‭18‬ ژنوتیپ نخود از آزمایش های ‭A-Test ‬و ‭B-Test ‬که از لحاظ عملکرد دانه و خصوصیات مرفوفیزیولوژیکی در مقایسه با رقم آزاد برتری داشتند برای ارزیابی وارد آزمایش یکنواخت مقایسه عملکرد ‭(URCYT) ‬شدند که به مدت سه سال در چهار ایستگاه ارزیابی شدند. لاین های انتخابی آزمایش مقدماتی به همراه لاین های انتخابی از آزمایش های بین المللی و توده های بومی گچساران هم آزمایش مقدماتی سال آینده را تشکیل خواهند داد. واژه های کلیدی: آرمان، آزاد، ژنوتیپ، نخود کابلی و عملکرد