بررسی وضعیت بیماری سوختگی برگ برنج در شرایط کم آبیاری تنظیم شده در خشکه کاری

به منظور بررسی اثرات کم آبیاری در اراضی شالیزاری روی درجه شدت و خسارت بیماری شیت بلایت در کشت خشکه کاری برنج، آزمایشی بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی شامل هفت تیمار آبیاری، در سه تکرار روی برنج رقم فجر در سال های ‮‭1381-82‬در مزرعه تحقیقاتی معاونت موسسه برنج کشور مازندران به اجرا در آمد. بعد از عملیات آماده سازی زمین، در نیمه دوم اردیبهشت ماه بعد از کرت بندی بذرپاشی با دست درون شیارهایی به عمق ‮‭3-5‬ سانتی متر و به فاصله ‮‭30‬ سانتی متر از هم انجام شده وسپس عملیات کودپاشی انجام گردید. در بین بیماریهای قارچی برنج، سوختگی غلاف (شیت بلایت)، یکی از بیماریهای مهم بویژه درسالهای اخیر و مهمترین بیماری قارچی برنج تحت شرایط کشت آبی است. در بوته های آلوده به علت اینکه آب و مواد غذایی کافی به خوشه نمی رسد دانه های آن باریک شده و یا ممکن است دانه ای در خوشه تشکیل نشود. دانه های لاغر در زمان تبدیل خرد می گردند. بیماری سوختگی غلاف در اثر حمله قارچ ‭Rhizoctonia solani K‬ی‭hn ‬ایجاد می شود که فرم جنسی آن ‭Thanatephorus cucmeris Donk ‬است و دامنه میزبانی بسیار وسیعی دارد. جهت بررسی بیماری سوختگی غلاف برگ برنج در زمان برداشت تعداد 5 کپه از چهار نقطه اطراف کرت و یک کپه از وسط کف بر گردیده و سپس درجه شدت بیماری‭(DS) ‬و درجه آسیب ‭(DD) ‬به ترتیب با روش (‮‭1953‬ ‭Yoshimuru ‬‮‭1954‬.، ‭Ono) ‬تعیین شد. در ارزیابی اولیه صورت گرفته، تیمار T3 که پس از گذشت ‮‭30‬ روز از مرحله بذر پاشی دارای ارتفاع آب متناوب ‮‭0-5‬ سانتی متر در طی دوره رشد بوده است دارای بیشترین شدت خسارت و تیمارهای T5 وT6 کمترین شدت خسارت را داشته است ولی در بررسی آماری صورت گرفته اختلاف معنی داری بین تیمارها وجود نداشت. عدم معنی دار شدن تیمارها نشان دهنده این است که تغییر در مقدار آب مصرفی گرچه در بهره مندی بهینه از آب شیرین دارای اهمیت می باشد ولی در میزان آلودگی به شیت بلایت نقش ندارد. کلمات کلیدی‭: sheath blight‬، برنج، کم آبیاری تنظیم شده، خشکه کاری، رقم فجر