ارزیابی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط و تعیین پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ های گندم دوروم در آزمایش های یکنواخت سراسری مناطق نیمه گرمسیر دیم

روش های مختلفی برای تعیین اثر متقابل ژنوتیپ × محیط وجود دارد که مهم ترین آنها عبارتند از روش های پارامتری، ناپارامتری و چند متغیره. در این پژوهش تعداد 19 ژنوتیپ پیشرفته گندم دوروم انتخابی از آزمایش های پیشرفته مقایسه عملکرد سال زراعی 91-1390 به همراه رقم شاهد دهدشت به مدت سه سال زراعی (94-1391) در مناطق گچساران، گنبد، خرم آباد، مغان و ایلام در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار مطالعه شدند. در این تحقیق از روش های پارامتری، ناپارامتری و امی برای تجزیه اثرات متقابل ژنوتیپ × محیط استفاده شد. در روش های تک متغیره پارامتری، ژنوتیپ های شماره 8، 9، 10، 12، 18 و 20 با کمترین سهم در اثر متقابل ژنوتیپ و محیط به عنوان پایدارترین ژنوتیپ ها انتخاب شدند. در روش های تک متغیره ناپارامتری، ژنوتیپ های شماره 7، 9، 12، 13 و 19 با کمترین سهم در اثر متقابل ژنوتیپ و محیط به عنوان پایدارترین ژنوتیپ ها انتخاب شدند. در روش امی ژنوتیپ های شماره 12، 18، 19 و 20 با اختصاص کمترین مقادیر رتبه در محیط های مختلف و بالاترین میانگین عملکرد دانه در گروه ژنوتیپ های پایدار قرار گرفتند. با توجه به نتایج بدست آمده ژنوتیپ های شماره 8، 9، 10، 12، 13، 18، 19 و 20 به عنوان ژنوتیپ های امیدبخش و کاندیدای معرفی انتخاب شدند. واژه های کلیدی: روش امی، ژنوتیپ، پایداری عملکرد،گندم دوروم