بررسی اثر بخشی کودزیستی ‭2-BPP ‬در زراعت ذرت به عنوان گیاه شاخص

احداث کارخانه های متعدد در کشور برای تولید انواع کودهای بیولوژیک سبب شده است که محصولات متنوع و متفاوتی از نظر کمی و کیفی به بازار مصرف عرضه شود که انتخاب کودهای مناسب را از بین این محصولات دچار مشگل نموده ، و مخصوصا در خصوص اثر بخشی این کودها سوالات زیادی توسط مسیولین وزارت محترم کشاورزی و معاونت محترم تولیدات گیاهی مطرح شده است ، البته همین سوالات برای انواع کودهای شیمیایی نیز وجود دارد ولی به دلیل عدم وجود اراده برای مطالعه اثر بخشی آنها ، رها شدگی مایوس کننده ای را در کود بوجود آورده است که در حال حاضر هیچ ارگان و سازمانی عملا مسیولیت کنترل کیفی و مدیریت تولید و عرضه را در قبال کودهای شیمیایی قبول ننموده است ، لذا در این نابسامانی توجه به اثربخشی کودهای بیولوژیک که جز تقریبا غیر قابل توجهی را از نظر حجم تولید و قیمت پرداختی برای کود را در بر میگیرد جالب توجه است . در حالی که سوبسید اختصاص یافته برای کودهای شیمیایی به بیش از صد هزار میلیارد ریال بالغ میگردد ، ولی حتی یک ریال برای کودهای بیولوژیگ سوبسید پرداخت نمی گردد این در حالی است که مطالعه اثر بخشی کودهای بیولوژیک توسط وزارت محترم کشاورزی و معاونت محترم تولیدات گیاهی در اولویت کاری قرار گرفته ولی کودهای شیمیایی همچنان رها شده باقی مانده اند .بر همین اساس مطالعه اثر بخش کودهای بیولوژیک به عنوان یک وظیفه و بر اساس قرار داد منعقده بین موسسه تحقیقات خاک و آب و معاونت محترم تولیدات گیاهی ، و بر اساس دستورالعمل نحو بررسی کودهای زیستی و مطابق گردش کار مصوب به اجرا در آمد .بر اساس دستورالعمل و اطلاع قبلی به تولید کنندگان ، تعداد ‮‭50‬ نمونه از خط تولید برداشت و تعداد ‮‭10‬ نمونه در آزمایشگاه از نظر جمعیت باکتری های موثر موجود در مایه تلقیح و توان ماندگاری آنها در فرمولاسیون مورد استفاده شرکت تولید کننده مورد آزمایش قرار گرفت ، همزمان اثر بخشی مایه تلقیح های نمونه برداری شده تحت کد ‭BPP‬2 در استانهای اردبیل ، فارس ( شامل سه منطقه اقلید ، داراب و زرقان ) ، اصفهان ، اهواز ، کرمانشاه ( سر پل ذهاب و ماهیدشت ) و کرمان و مطابق با دستورالعمل نحو بررسی کودهای زیستی انجام شده و از ذرت علوفه ای رقم ‮‭704‬ به عنوان گیاه شاخص استفاده گردید . نتایج شمارش جمعیت باکتری های جنس سودوموناس و باسیلوس سوبتلیس موجود در مایه تلقیح پودری تحت کد ‭BPP‬2 از زمان صفر ( زمان تحویل نمونه به آزمایشگاه ) ماه دوم و ششم مورد شمارش قرار گرفتند که نتایج این بخش نشان داد که جمعیت اولیه سودوموناس در مایه تلقیح ‭BPP‬2 بسیار پایین تر از حداقل جمعیت قابل قبول بوده و جمعیت باسیلوس سوبتیلیس نیز گر چه قابل ملاحظه است ولی در حد قابل قبول نیست ، با عنایت به پایین بودن جمعیت اولیه ، پس از شش ماه نیز مایه تلقیح فاقد جمعیت کافی از دو جنس باکتری موجود در مایه تلقیح بود و از این نظر مورد کیفیت آن غیر قابل قبول تشخیص داده شد. از آنجا که مایه تلقیح ‭BPP‬2 یک کود بیولوژیک ‭PGPR ‬به حساب می آید ، آزمایشهای مزرعه ای آن نیز مطابق دستورالعمل و بر اسا س تیمارهای لازم برای آزمایش این نوع کودها طراحی و اجرا گردید . نتایج آنالیز داده های حاصل از اجرای پروژه در مزارع تحقیقاتی در 9منطقه شامل استانهای اردبیل ، فارس ( شامل سه منطقه اقلید ، داراب و زرقان ) ، اصفهان ، اهواز ، کرمانشاه ( سر پل ذهاب و ماهیدشت ) و کرمان نشان داد که بر اساس دستورالعمل، این کود اثربخشی معنی داری در سطح آماری 5 درصد بر افزایش محصول ذرت نداشته و لازم است تا با تغییر فرمولاسیون و همچنیین نوع سویه به کار رفته و افزایش جمعیت در مایه تلقیح تولید شده نسبت به اصلاح مایه تلقیح ‭BPP‬2 اقدام نمود تا مایه تلقح مناسب با اقر بخشی مورد قبول تولید و عرضه گردد . در نهایت بر اساس نتایج ، مایه تلقیح ‭BPP‬2 از نظر اثر بخشی و ماندگاری جمعیت در مایه تلقیح مورد پذیرش قرار نگرفت