رفع خفتگی بذر (Seed Dormancy) با استفاده از جیبرالین و خراش دهی در برخی از گونه های گیاهان دارویی

بذر مهم ترین عامل تکثیر و حفظ ذخایر توارثی گیاه است که در انتشار و استقرار گیاهان مناطق مختلف، حفظ پتانسیل گیاه در شرایطسخت و طولانی مدت نقش بسزایی دارد. توقف موقت در رشد قابل مشاهده هر ساختار گیاهی که حاوی مریستم باشد، خفتگی گفتهمی شود. هنگامی که یک بذر از گیاه مادری جدا می شود، دارای خفتگی می باشد. بذور اکثر گیاهان دارویی در شرایط محیطی دارایخواب می باشند بنابراین شناخت عوامل موثر بر خواب بذور و ایجاد شرایط بهینه برای جوانه زنی آنها برای کشت گسترده گیاهاندارویی لازم می باشد، جوانه زنی فرایندی است که در طی آن شرایط مناسب محیطی رویان موجود در بذرهای دارای قوبه نامیه فاقدخفتگی یا پس از خفتگی به یک گیاهچه تبدیل می شوند.به این منظور آزمایشی برای بررسی اثر خواب بر روی بذور 7 توده گیاهاندارویی اجرا شد. در این آزمایش جوانه زنی بذور با استفاده از سه تیمار(شاهد، جیبرالین، خراش دهی) در سه تکرار به صورت فاکتوریلدر قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. بیشترین درصد جوانه با تیمار جیبرالین در ریحان، پونه، تره فرنگی و نعناع و کمترین درصدجوانه زنی در تاتوره مشاهده شد و اختلاف معنی داری با درصد جوانه زنیدر تیمار شاهد مشاهد شد در تیمار خراش دهی بیشتر درصدجوانه زنی در پونه، ریحان و نعناع مشاهده شد و اختلاف معنی داری با شاهد داشت ولی با تیمار جیرالین اختلاف معنی داری مشاهدنشد و کمترین درصد جوانه زنی به تاتوره و همیشه بهار مشاهده شد.بیشترین تولید گیاهچه سالم در گیاه ریحان دیده شد و کمترینتولید گیاهچه سالم در گیاه تاتوره مشاهده شد.

کلیدواژه ها:

خفتگی بذور ، جوانه زنی ، گیاهان دارویی ، شکستن خواب ، خراش دهی ، جیبرالین