ارزیابی انتقادی کتاب درسی تفکر و سواد رسانه‌ای: واسازی معنای متناقض مخاطب

سواد رسانه‌ا‌ی سازه‌ای آموزشی است که ازخلال فرایند آموزش رسانه به مُتعلمان ساخته و پرداخته می‌شود. «مخاطب» از بنیان‌ها و مؤلفه‌های سازندۀ این سازه است که در فرایند آموزش رسانه معنایی مضاعف دارد؛ اولاً، مخاطب بخشی از مباحث آموزش سواد رسانه‌ای را به خود اختصاص می‌دهد و ثانیاً، متعلم درمقام مخاطبِ آموزش رسانه، به‌صورت پیش‌فرض جایگاه همان مخاطبی می‌نشیند که مقوّم سازۀ سواد رسانه‌ای است. این امرْ آموزش را با چالشی پیچیده مواجه می‌‌کند. ازیک‌سو و مطابق با تحولات آموزش رسانه، امروزه و به‌دلیل تحولات مشارکتی و تعاملی رسانه‌ها، مخاطب فعال پیش‌فرضی است که سواد رسانه‌ای در شناخت سوژۀ خود به‌کار می‌بندد و ازدیگرسو، کتاب درسی تفکر و سواد رسانه‌ای در‌جایگاه رسمی آموزش، معلم و مدرسه، مخاطب را عنصری منفعل فرض می‌گیرد که قرار است با طی‌کردن فرایند آموزش سوژگی لازم را کسب کند. طی نقد و ارزیابی کتاب، پرسش اصلی مقاله پرسش از معنا و جایگاه متناقض مخاطب در کتاب درسی تفکر و سواد رسانه‌ای است که تلاش می‌شود با کمک اتخاذ استراتژی واسازی ژاک دریدا، ازخلال کشف نظام سلسله‌مراتبی متن، استخراج دوگانه‏ها، بازتفسیر متن، و توجه به استثناهای آن پاسخ داده شود.

کلیدواژه ها:

آموزش رسانه ، سواد رسانه‌ای ، کتاب درسی تفکر و سواد رسانه‏ای ، مخاطب فعال ، مخاطب منفعل ، واسازی