بررسی مقاومت ارقام تجاری چغندرقند در برابر پوسیدگی‌های ریشه ناشی از R. solani و F. oxysporum

در تحقیق حاضر مقاومت ۳۰ رقم تجاری رایج چغندرقند در برابر پوسیدگی­های ریشه ناشی؜از دو بیمارگر Rhizoctonia solani و Fusarium oxysporum f. sp. betaeطی سال­های 1395 و 1396 در استان آذربایجان غربی ارزیابی قرار شد. ارقام تحت شرایط کنترل شده گلخانه در گلدان تحت مایه­زنی قرار گرفتند. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 15 تکرار و پنج شاهد برای هر تیمار اجرا شد. رتبه­بندی شدت پوسیدگی حاصل از مایه­زنی قارچ R. solani هشت هفته بعد از شروع مایه­زنی با مقیاس 9-1 انجام گرفت. همچنین شاخص برداشت (Harvest Index) نیز برای هر تیمار محاسبه شد. رتبه‎بندی رنگ زرد برگ؜ها و پوسیدگی حاصل از قارچ F. oxysporumبه صورت هفتگی از هفته دوم بعد از مایه­زنی با شاخص 5-0 ثبت شد. میانگین سطح زیرمنحنی پیشرفت بیماری (Area Under Disease Progress Curve) برای مقایسه پیشرفت آلودگی بین ارقام مورد محاسبه قرار گرفت. همچنین جهت مقایسه میزان بوته­میری هریک از ارقام تحت شرایط طبیعی، آزمایش مزرعه‎ای در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی اجرا گردید. بوته­های از دست رفته یا در حال زوال، سه بار بعد از انجام تنک و وجین شمارش شدند. بوته­های در حال مرگ شناسایی و جهت تشخیص عامل بیماری به آزمایشگاه منتقل شدند. نتایج حاصل از محاسبه AUDPC تحت شرایط مزرعه به دست آمد و ارقام مقاوم مشخص شدند. عملکرد شکرخالص ارقام در واحد سطح محاسبه شد. نتایج به؜دست آمده از میزان مقاومت ارقام در مزرعه و گلخانه با خصوصیات ژنتیکی معرفی شده توسط شرکت تولید کننده بذر و عملکرد شکرخالص مورد مقایسه قرار گرفتند و ارقام مقاوم و با عملکرد بالا معرفی شدند. ارقام بی­تی­اس 233، فلورس، دلتا و موریل دارای مقاومت نسبی در برابر هر دو بیمارگر بودند و عملکرد قابل ملاحظه‎ای در هکتار نشان داده و در مزارعی با آلودگی توام قابل توصیه می­باشند.

کلیدواژه ها:

ارقام تجاری چغندرقند ، پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه ، زردی فوزاریومی