ارزیابی نظریه احترام به طبیعت در اخلاق محیط زیست

تمرکز بر رفاه انسان و بی‌توجهی به سایر موجودات زنده در استفاده از منابع محدود طبیعی پیامدی جز بحران محیط زیست ندارد. از آنجا که هیچ تدبیری به اندازه اخلاق نمی‌تواند انسان را از درون به ترک رفتار ناشایست ملزم کند، برای رهایی از بحران محیط زیست نیز لازم است اخلاق محیط زیست را جدی بگیریم. اخلاق محیط زیست مجموعه‌ای از معیارهای فردی و اجتماعی را در اختیار می‌نهد که برای تنظیم رابطه شایسته میان انسان و محیط زیست ضروری است. متفکران قرن بیستم در قلمرو اخلاق محیط زیست انبوهی از نظریه‌های «انسان‌محور»، «زیست‌محور» و «بوم‌محور» تولید کرده‌اند که به نظر می‌رسد در میان آن‌ها نظریه‌های زیست‌محور، به‌خصوص نظریه «احترام به طبیعت»، از معقولیت قابل قبولی برخوردارند. در این پژوهش نخست می‌کوشیم این نظریه را صورت‌بند‌ی کنیم، سپس معقولیتِ آن را در بُعد نظری و عملی نشان دهیم و در پایان به اشکالاتی که به این نظریه وارد شده است، پاسخ دهیم.  

کلیدواژه ها:

اخلاق محیط زیست ، نظریه احترام به طبیعت ، اخلاق زیست‌محور ، خیر مخصوص ، ارزش ذاتی ، قاعده عدم مداخله