خوانش تداوم و تغییر در پیکره‌بندی فضایی خانه‌های بومی شیراز (زندیه و قاجار) با استفاده از داده‌های کمی نرم‌افزار Ucl Depth Map

چکیده اغلب نظریه‌پردازان حوزه معماری بر این باورند که فرهنگ، یکی از عوامل موثر در طراحی خانه است. پیکره‌بندی فضایی خانه در یک منطقه می‌تواند فرهنگ ساکنان را حمایت یا مختل نماید. از این‌رو شکل خانه در معماری بومی، بیان درک محتوای زندگی انسان است. ضرورت این پژوهش بر اساس ابعاد زندگی خانوادگی و اجتماعی تبیین می‌شود. خانه‌های دوران زندیه و قاجاریه شیراز که بیشتر در محله سنگ سیاه واقع شده‌اند، جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می‌دهند. تحقیق، از نوع ترکیبی است. هدف این پژوهش، خوانش سازمان فضایی خانه‌های بومی بافت قدیم شیراز است که با بهره‌گیری از نرم‌افزارهای نحو فضا (Space Syntax) و آنالیزهای تحلیلی گرافیکی (SPSS) صورت گرفته است. بر اساس استدلال‌های منطقی که از اطلاعات کمی حاصل از گراف‌های نمایانی خروجی نرم‌افزار Ucl Depth Map به دست آمد، نقـاط قوت و ضعف خانه‌های بومی بررسی شد. با تحلیل اطلاعات به دست آمده، الگوی مناسب از لحاظ مفاهیم اجتماعی – فرهنگی که عناصر کهن در آن دخیل است، استخراج شد. با توجه به نتایج پژوهش، با ترکیب الگوی برگرفته از این تحقیق با الگــــوهای سکونت مدرن، می‌توان برای خانه‌های آینده شهرهای تاریخی ایران الگوی جدیدی ارائه کرد. اهداف پژوهش خوانش سازمان فضایی خانه‌های بومی بافت قدیم شهر شیراز. تبیین الگویی مناسب برای مسکن معاصر بر اساس تحلیل کهن الگوهای خانه‌های دوره زندیه و قاجاریه شهر شیراز. سوال پژوهش فرهنگ (سکونت و اجتماعی) چگونه بر شکل‌گیری سازمان فضایی خانه‌های (زندیه و قاجاریه) شیراز اثر گذاشته است؟ نقش طراحان و برنامه‌ریزان معماری در عصر حاضر، برای استمرار ارزش‌های فرهنگی-اجتماعی محیط‌های بومی چیست؟ نرم‎افزارهای طراحی در این حیطه تا چه حد دخیل هستند؟

کلیدواژه ها:

خوانش فضا ، سازماندهی فضایی ، خانه‌های بومی شیراز ، پیکره‌بندی فضایی ، خانه‌های زندیه و قاجاریه شیراز ، نرم‌افزارDepth Map