شناسایی پهنه های آب و هوای رویشی استان فارس با تأکید بر گسترش جنگل‌های بنه

منطقه‌ی رویشی زاگرس دومین رویشگاه جنگلی مهّم کشور (بعد از منطقه‌ی شمال) محسوب می‌شود. جهت بررسی تأثیر عناصر اقلیمی بر گسترش تیپ‌های مختلف بنه در استان فارس، با استفاده از داده‌های 32 ایستگاه همدید منطقه، 26 متغیر اقلیمی که از لحاظ شرایط بوم‌شناختی اهمّیّت بیشتری داشتند، انتخاب و با استفاده از تحلیل مؤلفه‌های اصلی، عوامل مؤثر در پراکنش این تیپ‌ها بررسی شد. سه مؤلفه‌ی دمایی، بارشی و بادی با 9/85 درصد از پراش داده‌ها، مهم‌ترین عامل تعیین کننده‌ی رفتار اقلیمی در استان می‌باشند. نمرات عاملی و متوسط متغیرهای اوّلیه در هر یک از تیپ‌های کیکم- بنه، بادام- بنه، بنه غالب و بلوط- بنه برآورد شده و تأثیر عناصر دما، بارش، باد و نیز متغیرهای اوّلیه‌ی اقلیمی بر تیپ‌های مختلف بنه تعیین گردید. جهت بررسی تأثیر ارتفاع بر پراکنش تیپ‌های مزبور، نقشه‌ی رقومی ارتفاعی، تهیه و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که مهم‌ترین عنصر اقلیمی مؤثر در پراکنش تیپ بلوط- بنه عنصر بارش می‌باشد که بیشترین امتیاز عاملی مثبت را در قسمت‌های غربی استان با ارتفاع متوسط 1601 متر، کسب کرده است. امتیاز مؤلفه‌ی دما، در تیپ کیکم- بنه نسبت به بقیه‌ی تیپ‌ها کم‌ترین مقدار را نشان می‌دهد که مؤید این نکته است که تیپ کیکم- بنه به افزایش دما حساس است. عنصر دما یک عامل مثبت برای رشد و استقرار بنه غالب می‌باشد. به‌طورکلی، تیپ بادام- بنه مقاومت بهتری درمقابل تغییرات ارتفاع و تمام عناصر اقلیمی مورد مطالعه داشته که باعث حضور گسترده‌ی آن در بیشتر قسمت‌های استان و در نتیجه در اقلیم‌های مختلف، شده است.

کلیدواژه ها:

پهنه‌بندی اقلیمی ، جنگل‌های بنه ، استان فارس ، تحلیل مؤلفه‌های اصلی