جایگاه روش تفسیر علمی در روایات امام صادق (ع)

«روش تفسیر علمی»، در کنار سایر روش­ها ـ همچون «تفسیر قرآن به قرآن»، «تفسیر قرآن به سنّت» و «تفسیر عقلی» ـ ازجمله روش­های تفسیر قرآن است که از جایگاهی ویژه برخوردار است. روش تفسیر علمی، عبارت است از روشی که مفسّر تلاش می­کند با بهره­گیری و استخدام علوم اطمینان­آور تجربی ـ به­عنوان منبعی خاص، در کنار سایر منابع ـ به فهم بهتر و بیشتر اشارات عملی آیات قرآن بپردازد؛ به­گونه­ای که همه معیارها و شرایط یک تفسیر صحیح رعایت شود و هیچ­گونه تحمیل و یا استخراجی در تفسیر به وجود نیاید. با بررسی روایات تفسیریِ برجای‌مانده از امام صادقj پدیدار گشت که آن حضرت، برای «علم» ـ عموماً ـ و یافته­های قطعیِ «علوم تجربی» ـ خصوصاً ـ جایگاهی ویژه قائل بوده و از روش تفسیر علمی در کنار سایر روش­های تفسیری، برای فهمِ بهتر و بیشتر اشارات علمی آیات قرآن بهره­گیری نموده است. یافته­های پژوهش نشان داد، گونه­های تفسیر علمی امام صادقj، گستره­ای متنوع دارد که برخی از آن­ها عبارت است از: حرکت زمین، جاذبه عمومی در هستی، کروی بودن زمین، نقش­های باد، زوجیت در گیاهان و همه اجزای هستی، سفارش به خوردن خوراکی­های حلال، فلسفه تحریم برخی از خوراکی­ها.

کلیدواژه ها:

قرآن ، امام صادق(ع) ، روایات تفسیری ، روش تفسیر علمی