معناشناسی «فؤاد» در قرآن کریم

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 299

فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NRGS-5-2_006

تاریخ نمایه سازی: 12 بهمن 1399

چکیده مقاله:

واژۀ «فؤاد» یکی از مهم­ترین مفاهیم قرآنی است که نظر و تدبّر هر اندیشمند قرآنی را به خود جلب می­کند. این واژه تاکنون به­رغم تلاش­های برخی لغویون، مفسرین و علما، با رویکرد معناشناسانه بررسی نشده است. کاربرد این واژه در قرآن کریم 16 مرتبه در 15 آیه هست. این پژوهش با روش معناشناسی که نگاه تحلیلی و دقیق به متن است، به‌تبیین معنای «فؤاد» و استخراج مؤلّفه­های معنایی آن از قرآن کریم پرداخته است. بررسی آیاتی که واژۀ «فؤاد» در آن به­کار رفته است این‌گونه نشان داد که این کلمه در کاربرد قرآنی بر محور جانشینی و تا حدودی تقابل، با مفهوم قلب و بر محور هم­نشینی با مفاهیمی مثل تثبیت، هوی، ربط و... در یک حوزۀ معنایی قرار می­گیرد. کشف مؤلّفه­های معنایی «فؤاد» سبب تجلّی بیشتر معارف ناب قرآنی برای روشنی راه عبد خداوند متعال و نشان‌دادن جهان­بینی خاص و نظام­مند قرآن کریم است.

نویسندگان

مهدی حسن زاده

دانشجوی دکتری مدرسی معارف گرایش مبانی نظری اسلام، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران، ایران

سیدمحمد مرتضوی

- دانشیار گروه معارف اسلامی دانشکده الهیات شهید مطهری دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم. ...
  • ابراهیم مدکور (1425ق)، معجم الوسیط، قاهره: مجمع اللغة العربیه. ...
  • ابن ابی­جمهور (1405ق)، عوالی اللئالی، مصصح مجتبی عراقی، قم: سید ...
  • ابن بابویه، محمد بن على (1385ش)، علل الشرائع، قم: مکتبه ...
  • ابن­منظور (بی­تا)، لسان العرب، بیروت: دار صادر. ...
  • ایزتسو، توشیهیکو (1361)، خدا و انسان در قرآن، ترجمۀ احمد ...
  • ایگلتون، تری (1380)، پیش درآمدی بر نظریۀ ادبی، ترجمه عباس ...
  • پاکتچی، احمد (1389)، درس­نامۀ معناشناسی، تهران: دانشگاه امام صادق. ...
  • جرجانی، عبدالقاهر (1361)، اسرار البلاغه، ترجمۀ جلیل تجلیل، تهران: دانشگاه ...
  • جوادی آملی (1388)، اسلام و محیط زیست، قم: نشر اسراء. ...
  • --- (1387)، تحریر تمهیدالقواعد، قم: نشر اسراء. ...
  • --- (1384)، تفسیر تسنیم، قم: نشر اسراء. ...
  • --- (1388)، حکمت عبادات، قم: نشر اسراء. ...
  • --- (1388)، زن در آئینه جمال و جلال، قم: نشر ...
  • --- (1389)، سیره پیامبران در قرآن، قم: نشر اسراء. ...
  • --- (1384)، معرفت­شناسی در قرآن، قم: نشر اسراء. ...
  • ---، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، 1389، قم: نشر ...
  • دیلمى، حسن بن محمد (1412ق)، إرشاد القلوب إلى الصواب، قم: ...
  • زبیدی، مرتضی (بی­تا)، تاج العروس، بیروت: دارالهدایه. ...
  • زرین­کوب، حمید (1354)، «تکامل بلاغت و بدیع در قرن چهارم ...
  • سبحانی، جعفر (بی­تا)، مفاهیم القرآن، قم: موسسه امام صادق‏. ...
  • سکاکی، ابویعقوب یوسف (1407)، مفتاح العلوم، حواشی نعیم زرزور، بیروت: ...
  • سید رضی، ابو الحسن محمد بن حسین (بی­تا)، تلخیص البیان ...
  • شمیسا، سیروس (1370)، بیان، تهران: فردوس. ...
  • --- (1379)، درآمدی بر معناشناسی، تهران: حوزۀ هنری. ...
  • --- (1380)، از زبان­شناسی به ادبیات، تهران: حوزۀ هنری. ...
  • طباطبایی، محمد حسین (1417ق)، المیزان فی تفسیر القران، قم. ...
  • --- (1374)، ترجمه المیزان، قم. ...
  • طریحی، فخر الدین بن­محمد (1375)، مجمع‌البحرین، تهران: مکتبه المرتضویه. ...
  • علوی­مقدم، محمد (1372)، در قلمرو بلاغت، مشهد: آستان قدس. ...
  • فراهیدی، خلیل بن­احمد (1409ق)، العین، قم: نشر هجرت. ...
  • فیض کاشانى، محسن (1376)، المحجة البیضاء فى تهذیب الإحیاء، قم: ...
  • قرشی، علی اکبر (1371)، قاموس قرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیه. ...
  • قمی، علی بن­ابراهیم (1367)، تفسیر القمی، قم: دارالکتب. ...
  • کلینى، محمدبن­یعقوب (1407 ق)، کافی، تهران: اسلامیه. ...
  • مجلسى، محمد باقر(1403 ق)، بحار الأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث ...
  • --- (بی­تا)، مرءاۀ العقول، بی­جا: بی‌نا. ...
  • مختار عمر، احمد (1385)، معناشناسی، ترجمه سیدحسین سیدی، مشهد: دانشگاه ...
  • مکارم شیرازى، ناصر(1374)، تفسیر نمونه، ‏تهران: دار الکتب الاسلامیه. ...
  • مصباح یزدی، محمدتقی (1386)، معارف قرآن جلد 3-1، قم: موسسه ...
  • مصطفوی، حسن (1368)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، بی­جا. ...
  • نصرتی، شعبان (1390)، پایان­نامه ارشد، استاد راهنما دکتر هادی صادقی، ...
  • نمایش کامل مراجع