نقدی بر کتاب شبکه‌های خشم و امید: جنبش‌های اجتماعی در عصر اینترنت

شبکه های خشم و امید در زمرۀ تازه­ترین آثاری است که به تبیین جنبشهای اجتماعی جدید میپردازد. «جنبش­های اجتماعی جدید» اصطلاحی بود که آلن تورن برای توصیف اشکال نوین تحول­خواهی اجتماعی در «جامعۀ پساصنعتی» به کار برد و آنرا از «جنبش­های اجتماعی» در «جامعۀ صنعتی» متمایز کرد. تورن و شاگردانش یعنی کاستلز و ملوچی این جنبش­ها را بر بستر کاملا متفاوتی از مناسبات اجتماعی بررسی کردند، هر چند روش آنها در این کار یکسان نبود. اندیشمندان دیگری مانند اوفه بر روابط اقتصادی تاکید گذاردند و انگلهارت و پاکولسکی بر ماهیت فرهنگی این جنبش ها متمرکز شدند. کاستلز در شبکه های خشم و امید از جامعه شبکه­ای سخن میگوید که نمایانگر مناسباتی جدید و دربرگیرندۀ ابرشبکه ضد قدرت در برابر ابرشبکه قدرت است. در جامعۀ شبکه­ای جنبشها ماهیت دورگه ای یافته و به دو فضای جریانها و مکانها تقسیم شده اند که نتیجه آن پیدایی الگوی جدیدی از کنش جمعی است. الگویی که کاستلز از آن برای تحلیل جنبش­ها در عصر اینترنت بهره میبرد و تحولات ایسلند، تونس، مصر، سوریه، اسپانیا و امریکا را ذیل آن بازشناسایی میکند. برجستگی این اثر در ارائه چارچوب نظری منسجمی برای تبیین سازوکارهای جنبش و کاستی آن در نادیده­گرفتن منطق روابط اجتماعی تولید و مصرف در جوامع مورد بررسی است.

کلیدواژه ها:

جنبشهای اجتماعی جدید ، جامعه شبکه ای ، خشم و امید ، عصر اینترنت ، فضای جریانها ، فضای مکانها