واکنش برخی صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی توده‌های مرزه به سطوح تنش شوری و برگ‌زدایی

تنش‌های شوری و برگ‌زدایی ازجمله‌ تنش‌های محیطی مهم هستند که خواص گیاه و درنتیجه تولیدات آن را تحت تأثیر قرار می‌دهند. مرزه گیاهی معطر با خواص دارویی با نام علمی Satureja hortensis و بومی مدیترانه‌ی شرقی و جنوب آسیا می‌باشد. به‌منظور تعیین میزان مقاومت توده‌های مرزه‌ی مورد مطالعه در این پژوهش به دو تنش شوری و برگ‌زدایی و برنامه‌ریزی برای برنامه‌های اصلاحی در آینده، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملأ تصادفی، با چهار سطح شوری (0، 3، 6 و 9 دسی‌زیمنس بر متر)، سه سطح تنش برگ‌زدایی (0، 25 و 50 درصد) و پنج توده مرزه (کلات، اصفهان، همدان، درگز، مشهد) با سه تکرار به‌صورت گلدانی در شرایط گلخانه در دانشگاه پیام نور واحد مشهد در سال 1396 انجام شد که صفات مورد بررسی میزان آب نسبی برگ، ضریب ثبات غشاء، پرولین، کربوهیدرات و صفات مورفولوژیکی گیاه مرزه بود. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که تنش برگ‌زدایی سبب آثار منفی بر تمام صفات مورد اندازه‌گیری توده‌های مرزه شد. با افزایش سطوح شوری نیز، صفات مورفولوژیکی مورد مطالعه و همچنین وزن تر و خشک اندام‌های مختلف مرزه کاهش یافت. همچنین با اعمال تنش شوری محتوای پرولین و قندهای محلول افزایش یافت و بیشترین میزان پرولین و کربوهیدرات در توده‌ی مشهد مشاهده شد که با توجه به این دو صفت می‌توان توده مشهد را به‌عنوان توده مقاوم به شوری معرفی کرد. همچنین بیشترین میزان ضریب ثابت غشاء در توده‌ی همدان و بیشترین میزان آب نسبی برگ در توده‌ی کلات بود.

کلیدواژه ها:

آب نسبی ، پرولین ، ضریب ثابت غشا ، کربوهیدرات ، مشهد