واقعه مندی و انواع واقعه در اشعار آزاد نیما
محل انتشار: پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت، دوره: 9، شماره: 4
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 319
فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JLCR-9-4_002
تاریخ نمایه سازی: 26 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
«ساختار» به معنی وجود ارتباط میان اجزای یک متن است، به شکلی که وجود هیچ جزئی، اتفاقی یا بی دلیل به نظر نرسد. یکی از وجوه تفاوت شعر نیمایی با شعر سنتی، در ساختار آن است. شعر سنتی به طور عمومی، بیشتر در سطح بیت دارای ساختار و انسجام است، تا در کلیت خود. این ادعا بیشتر درباره اشعار غنایی همچون غرل، صادق است، نه درباره اشعار بلند آشکارا روایی، همچون شاهنامه یا خسرو و شیرین. تاکنون بحثی همه جانبه درباره ساختار شعر نیمایی صورت نگرفته است و بیش از هر چیز بر ارتباط صور خیال تاکید شده است. برای تحلیل ساختار شعر نیما می توان از مفاهیم حوزه روایت شناسی پساکلاسیک استفاده کرد. در روایت شناسی کلاسیک یا ساختگرا، اغلب ژانرهایی چون حکایت، داستان کوتاه و رمان که جنبه روایی آن ها قوی و آشکار است، مورد توجه بودند. در مقابل، در روایت شناسی پساکلاسیک، توجه به ژانرها و یا حتی رسانه های دیگر که جنبه روایی آن ها چندان قوی نیست و در گذشته مورد توجه روایت شناسان قرار نداشتند نیز رواج دارد؛ برای مثال، روایت شناسی پساکلاسک به پدیده هایی چون انواع نمایش، شعر غنایی و حتی موسیقی نیز توجه دارد. «واقعه مندی»، یکی از مفاهیم روایت شناسی است که برای تحلیل ساختار شعر نیمایی می توان از آن کمک گرفت. واقعه، رخداد یا چرخش تعیین کننده در متن روایی است و ساختار شعر نیما در بسیاری از موارد، ناشی از وجود پیرنگی واحد در سراسر شعر است که در خدمت ایجاد یک واقعه است. میزان واقعه مندی یک رخداد، به میزان تخطی آن از طرح واره وابسته است. طرح واره ها، الگوهای قالبی و آشنا برای ذهن هستند. طرح واره ها خود دو نوع اند: چارچوب و پی آیند. تفاوت این دو در توالی مند بودن «پی آیند» در مقابل ایستایی «چارچوب» است. سه نوع اصلی واقعه را می توان به این صورت برشمرد: واقعه در سطح رخدادها، واقعه در سطح ارائه، و واقعه در سطح دریافت. نمونه های هر سه نوع را می توان در اشعار آزاد نیما یافت.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
تقی پورنامداریان
استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.
محمدسامان جواهریان
دانش آموخته دکتری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :