ارزیابی اثر کاربرد نیتروژن و روش های کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد بزرک و شبدر برسیم در سامانه کشت مخلوط

به منظور ارزیابی سطوح مختلف کود نیتروژن و روش­های کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد بزرک و شبدر برسیم در کشت مخلوط، آزمایشی در سال زراعی ۱۳۹۲ - ۱۳۹۱ به صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در ۳ تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. فاکتورهای مورد مطالعه شامل سه سطح کود نیتروژن (صفر، ۳۰ و ۶۰ کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) و روش­های مختلف کاشت دو گیاه بزرک و شبدر برسیم در ۴ سطح (کشت خالص بزرک، کشت خالص شبدر، کشت مخلوط درهم با نسبت ۵۰%:۵۰%، کشت مخلوط ردیفی با نسبت ۵۰%:۵۰%) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که سطوح مختلف کود نیتروژن بر تعداد ساقه اصلی، وزن هزار دانه و شاخص برداشت هیچ یک از گیاهان تاثیر معنی­داری نداشت، ولی تعداد ساقه فرعی، تعداد کپسول در بوته (بزرک)، تعداد گل­آذین در بوته (شبدر برسیم)، تعداد دانه در کپسول (بزرک)، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه تحت تاثیر تیمار کود نیتروژن قرار گرفت. در بین روش­های کشت، کشت خالص بزرک و شبدر برسیم به ترتیب با ۱۶۰۴ و ۸۳۰ کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را داشتند. تفاوت معنی­داری در نسبت برابری زمین بین تیمارهای مورد مطالعه وجود نداشت ولی بیشترین نسبت برابری زمین را تیمار کودی ۳۰ کیلوگرم نیتروژن خالص (۳۵/۱) و کشت مخلوط ردیفی (۳۲/۱) داشتند. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش، استفاده از شبدر برسیم به عنوان گیاه تثبیت کننده نیتروژن همراه با بزرک و با مصرف ۳۰ کیلوگرم کود نیتروژن خالص در هکتار برای حصول عملکرد مطلوب احتمالا می­تواند مفید باشد.

کلیدواژه ها:

Forage crop ، Oilseed crop ، Mixed cropping system ، Row intercropping system ، Land equivalent ratio ، گیاه علوفه ای ، گیاه دانه روغنی ، کشت مخلوط درهم ، کشت مخلوط ردیفی ، نسبت برابری زمین