بازتاب جغرافیای وطن در ادبیات منظوم کلاسیک و معاصر فارسی

از آن جا که اشعار مربوط به جغرافیای وطنی و سرزمین، جزء پیکره یک اجتماع و ملت محسوب می شود، می توان گفت محتوای اشعار شاعران وطن دوست دربرگیرنده موضوعاتی است که به نوعی با مولفه های جغرافیایی گره خورده است. شاعران در دوره­های گوناگون پیوسته از ابراز عشق به میهن، سروده های بسیاری خلق کرده اند که قابل توجه و تامل است. در این پژوهش سعی شده با تاکید بر شعر چند تن از شاعران ادبیات کلاسیک و معاصر، به­ویژه شاعرانی که به وطن ابراز عشق کرده­اند، به چگونگی بازتاب مولفه های جغرافیایی در ادبیات شاعرانه آن ها توجه گردد. نتایج حاکی از آن است که ناصرخسرو، سعدی، حافظ به عنوان شاعران کلاسیک و منوچهر آتشی، اخوان ثالث، علی معلم و شهریار به عنوان شاعران معاصر، در سروده های خود، به گونه های مختلف از جغرافیای ایران یاد کرده اند و علت یادآوری از سرزمین و مولفه های جغرافیایی در سروده های­شان را می توان همان عشق به وطن دانست. این مولفه های جغرافیایی انعکاس یافته در سروده های شاعران مذکور عبارتند از: وطن، هویت مکانی، اسامی جغرافیایی، فضای جغرافیایی و سرزمین. از میان این مولفه ها، اسامی جغرافیایی مانند دریا­ی خزر، مازندران، خراسان، شیراز، جنوب و آذربایجان از بسامد بالایی برخوردار است.

کلیدواژه ها:

شاعران کلاسیک ، شاعران معاصر ، وطن ، جغرافیای ایران