بازاندیشی در مفاهیم مرتبط با فرآیندهای رشد و اشکال سکونتی در مناطق کلانشهری
محل انتشار: فصلنامه پژوهش های دانش زمین، دوره: 8، شماره: 3
سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 244
فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_ESRJ-8-3_005
تاریخ نمایه سازی: 21 شهریور 1400
چکیده مقاله:
کلانشهرها تحتتاثیر عوامل بیرونی و درونی به سوی نواحی پیرامونی خود گسترش مییابند و در این روند منجر به شکلگیری اشکال سکونت و فعالیت با ویژگیهای مختص به خود میشوند که شناخت آن از جمله وظایف برنامهریزان شهری محسوب میشود. در این نوشتار به دستهبندی مفاهیم مرتبط با فرآیندهای فضایی رشد و اشکال سکونتی در مناطق کلانشهری مبادرت شد. تحقیق حاضر از سنخ تحقیقات توصیفی- تحلیلی و از آنجا که در پی کشف و شناسایی متغیرهای مهم و طبقهبندی آنها و در برخی موارد ارتباط الگوها با یکدیگر است با تحقیقات اکتشافی سنخیت پیدا میکند. نتایج تحقیق نشان میدهد که در میان مفاهیم مورد بررسی، هالههای کلانشهری بیش از دیگر اشکال ویژگی تنوع (کاربری زمین، ساختارهای قومی، اجتماعی و اقتصادی) به خود میگیرند. همچنین الگوی سکونتگاهی فراشهر و شهرهای لبهای محصول شهرنشینی در کشورهای پیشرفته محسوب میشوند، ضمن آنکه توجه به سطوح کلان، میانی و خرد جامعیت بیشتری را به منظور بررسی فرآیند پادشهرنشینی به دست میدهد. در ناحیه پیراشهری نیز غالبا رقابتی حذفی بین شهر و روستا صورت میگیرد که تداوم چنین روندی به زیان روستا و تخریب اراضی کشاورزی منجر میشود. در انطباق با وضعیت و شرایط ایران به نظر میرسد بتوان چنین محیطهایی را "عرصه های نه شهر و نه روستا" نامید. در مجموع توجه به معیارهای کالبدی در بررسی و دستهبندی فرآیندهای رشد و اشکال سکونتی ناکافی بهنظر میرسد، زمانی چنین مطالعهای کاملتر میشود که معیارهای کالبدی با معیارهای کارکردی، بهویژه جریانهای روستایی شهری و تبلور آن در پیوندهای روستایی شهری تکمیل شود.کلانشهرها تحتتاثیر عوامل بیرونی و درونی به سوی نواحی پیرامونی خود گسترش مییابند و در این روند منجر به شکلگیری اشکال سکونت و فعالیت با ویژگیهای مختص به خود میشوند که شناخت آن از جمله وظایف برنامهریزان شهری محسوب میشود. در این نوشتار به دستهبندی مفاهیم مرتبط با فرآیندهای فضایی رشد و اشکال سکونتی در مناطق کلانشهری مبادرت شد. تحقیق حاضر از سنخ تحقیقات توصیفی- تحلیلی و از آنجا که در پی کشف و شناسایی متغیرهای مهم و طبقهبندی آنها و در برخی موارد ارتباط الگوها با یکدیگر است با تحقیقات اکتشافی سنخیت پیدا میکند. نتایج تحقیق نشان میدهد که در میان مفاهیم مورد بررسی، هالههای کلانشهری بیش از دیگر اشکال ویژگی تنوع (کاربری زمین، ساختارهای قومی، اجتماعی و اقتصادی) به خود میگیرند. همچنین الگوی سکونتگاهی فراشهر و شهرهای لبهای محصول شهرنشینی در کشورهای پیشرفته محسوب میشوند، ضمن آنکه توجه به سطوح کلان، میانی و خرد جامعیت بیشتری را به منظور بررسی فرآیند پادشهرنشینی به دست میدهد. در ناحیه پیراشهری نیز غالبا رقابتی حذفی بین شهر و روستا صورت میگیرد که تداوم چنین روندی به زیان روستا و تخریب اراضی کشاورزی منجر میشود. در انطباق با وضعیت و شرایط ایران به نظر میرسد بتوان چنین محیطهایی را "عرصه های نه شهر و نه روستا" نامید. در مجموع توجه به معیارهای کالبدی در بررسی و دستهبندی فرآیندهای رشد و اشکال سکونتی ناکافی بهنظر میرسد، زمانی چنین مطالعهای کاملتر میشود که معیارهای کالبدی با معیارهای کارکردی، بهویژه جریانهای روستایی شهری و تبلور آن در پیوندهای روستایی شهری تکمیل شود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
محمدکاظم شمس پویا
دانشگاه شهید بهشتی
جمیله توکلی نیا
شهید بهشتی
مظفر صرافی
شهید بهشتی
زهره فنی
شهید بهشتی
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :