گزارش علمی کوتاه: ارزیابی وگزینش لاین های بین المللی جو تحت شرایط خشکی آخر فصل

دستیابی به ارقام جو که با حداقل آبیاری دربهار بتوانند عملکرد دانه قابل قبولی تولیدکرده و دارای عملکرد بالا و پایدار در محیط­های متفاوت باشند از جایگاه ویژه­ای در برنامه­های به نژادی برخورداراست. به منظور تعیین مناسب­ترین شاخص­های تحمل به تنش خشکی و شناسائی ژنوتیپ­های مقاوم به خشکی، تعداد۱۷۱ ژنوتیب بین المللی جو دریافتی از ایکاردا  به همراه شاهد ریحان۰۳ در دو شرایط تنش خشکی (قطع آبیاری از مرحله گلدهی) و بدون تنش درسال زراعی ۱۳۸۵-۱۳۸۴ درایستگاه­های تحقیقاتی کرج و مشهد کشت و ارزیابی ژنوتیپ­ها از نظر تحمل به خشکی با استفاده از شاخص­های تحمل به تنش(STI)، حساسیت به تنش (SSI)، تحمل (TOL)، میانگین بهره­وری (MP) و میانگین هندسی (GMP) انجام گردید. بطور کلی براساس نتایج ایستگاه­های کرج و مشهد و درنظر گرفتن تمام شاخص­های حساسیت و تحمل به خشکی و همچنین عملکرد در دو شرایط نرمال وخشکی لاین­های شماره ۱۵۹، ۱۶۰، ۱۶۲، ۱۱۶، ۱۰۴ و ۱۰۶ به عنوان لاین­های برتر و متحمل به تنش خشکی و ژنوتیپ­های ۱۳۱، ۶۴، ۲۴، ۲۶، ۱۳۰، ۶۳، ۳۰ و ۱۱۸ به عنوان ژنوتیپ­های حساس به خشکی شناسایی و جهت استفاده در برنامه­های به­نژادی جو و آزمایشات مقایسه عملکرد یکنواخت سراسری در نظر گرفته شدند. برای تعیین روابط بین عملکرد دانه و شاخص­ها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید و مشخص شد که شاخص­های STI ، GMP و MP در هر دو شرایط دارای همبستگی مثبت و معنی­داری با عملکرد دانه می­باشند و می­توانند جهت شناسایی ژنوتیپ­های متحمل به خشکی و پر محصول در هر دو شرایط محیطی بکار روند.

کلیدواژه ها:

جو ، عملکرد دانه ، شاخص حساسیت به تنش ، تحمل به خشکی