ببررسی شاخص های تحمل به خشکی در لاین های لوبیا قرمز

ببه منظور ارزیابی تحمل به تنش خشکی، ۲۳ لاین لوبیا قرمز به همراه دو رقم یاقوت و افق به صورت طرح لاتیس با دو تکرار و در دو شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی طی سال ۱۳۹۶ در پردیس تحقیقات و آموزش لوبیا خمین مورد بررسی قرار گرفتند. اعمال تنش خشکی پس از استقرار کامل گیاهچه و در مرحله سومین سه برگچه لوبیا صورت گرفت. صفات مورد ارزیابی شامل تغییرات ناشی از تنش خشکی در عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا، عملکرد دانه در شرایط آبیاری معمول و تنش خشکی و شاخص­های تحمل و حساسیت تنش بود. نتایج تجزیه واریانس صفات حاکی از تفاوت معنی­دار لاین­ها با یکدیگر در هر دو شرایط آبیاری بود. تنش خشکی منجر به کاهش معنی­ دار صفات مورد بررسی شد. بیشترین تاثیر تنش خشکی مربوط به صفات تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه بود. در شرایط آبیاری معمول بیشترین و کمترین میزان عملکرد دانه (به­ ترتیب ۲۵۴۱/۷ و ۸۴۱/۶ کیلوگرم در هکتار) به­ ترتیب در لاین­های KS۳۱۳۳۸ و KS۳۱۳۵۲ مشاهده شدند. در شرایط تنش نیز بیشترین و کمترین میزان عملکرد دانه (به­ ترتیب ۱۹۳۴/۷ و ۶۰۲/۲ کیلوگرم در هکتار) به­ ترتیب در لاین­های KS۳۱۳۳۶ و KS۳۱۳۵۷ بدست آمدند. در بین شاخص­های تحمل تنش بیشترین مقدار شاخص بهره ­وری متوسط، شاخص میانگین هندسی بهره­وری و شاخص تحمل به تنش به لاین KS۳۱۳۳۶ تعلق گرفت و کمترین مقدار شاخص تحمل و شاخص حساسیت به تنش در لاین KS۳۱۳۵۲ مشاهده شد. عملکرد  دانه در شرایط آبیاری نرمال با عملکرد دانه در شرایط تنش خشکی و شاخص­های تحمل تنش (شاخص تحمل، میانگین تولید، شاخص تحمل تنش و میانگین هندسی تولید) دارای همبستگی مثبت معنی­دار بود. با توجه به ارزیابی شاخص­های میانگین هندسی تولید (GMP) و شاخص حساسیت به تنش (SSI)، تجزیه به مولفه­های اصلی، بای پلات مربوطه، لاین­های KS۳۱۳۳۶، KS۳۱۲۵۳، KS۳۱۱۴۸، KS۳۱۳۳۷ متحمل به تنش خشکی شناسایی گردیدند.

کلیدواژه ها:

Geometric mean productivity ، Grain yield ، Stress susceptibility index ، Tolerance index ، شاخص تحمل ، شاخص حساسییت به تنش ، عملکرد دانه ، میانگین هندسی بهره وری