شناسایی و اولویت بندی مناطق مناسب برای تغذیه مصنوعی آب های زیرزمینی با استفاده GIS و روش AHP (مطالعه موردی: جلگه تجن)

     در حوضه های ساحلی افت آب های زیرزمینی از مهمترین مشکلات می باشد. بهره‎برداری بیش از حد مجاز از آب های زیرزمینی از تاثیرگذارترین عوامل می باشد که باعث پیش روی آب شور به ویژه در فصل های کم بارش می شود. لذا در این تحقیق شناسایی مناطق مناسب برای تغذیه مصنوعی آب های زیرزمینی در دشت تجن (با مساحت حدود ۳۳۴۶۷ هکتار)، انجام شد. برای این منظور نقشه های لازم شامل کاربری اراضی، زمین شناسی، شیب، بافت خاک، ضخامت خاک خشک (بخش غیراشباع خاک) و فاصله از آبراهه تهیه شد. در ادامه با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) وزن نهایی معیارها و زیرمعیارها مشخص شدند؛ سپس با استفاده از نرم­ افزار GIS نقشه های یاد شده با هم تلفیق و نهایتا مناطق مناسب شناسایی و اولویت بندی شدند. سپس روش های مختلف تغذیه مصنوعی برای منطقه مطالعاتی بررسی شد؛ با مراجعه به نتایج مشخص شد که ۹۱/۶، ۸۰­/۳۸، ۱۵­/۲۵، ۲۱ و ۱۴­/۸ درصد از اراضی برای انجام عملیات تغذیه مصنوعی به ­ترتیب دارای شرایط کاملا مناسب، مناسب، متوسط، نامناسب و کاملا نامناسب بودند. با توجه به نزدیکی حوضه مطالعاتی به مناطق ساحلی، گزینه­ هایی مانند پخش سیلاب و احداث سد لاستیکی، برای تغذیه مصنوعی آب زیرزمینی در منطقه و جلوگیری از پیش روی آب شور پیشنهاد می­شود.

کلیدواژه ها:

Distance from the waterway ، Rubber dam ، Zonation ، سد لاستیکی ، فاصله از آبراهه ، مکان یابی