بررسی تاثیر برخی عوامل بوم شناختی بر گسترش رویشگاه های گونه درختچه ای "مورد" در استان لرستان

  برنامه­ریزی­های مدیریتی در زمینه احیاء رویشگاه­های گونه­های جنگلی نیازمند اطلاع از ویژگی­های بوم­شناختی مورد نیاز آن گونه می­باشد. درختچه "مورد" یکی از گونه­های ارزش­مند جنگل­های زاگرس است که احیاء توده­های آن نیازمند آگاهی از خواست­های بوم­شناختی این گونه است. هدف از این تحقیق، بررسی تاثیر عوامل محیطی بر پراکنش رویشگاه­های درختچه "مورد" در استان لرستان بود. بدین­منظور بر ­اساس اطلاعات موجود و پیمایش صحرایی ۱۳ رویشگاه طبیعی و عمده "مورد" در استان لرستان شناسایی و در هر رویشگاه مهم­ترین عوامل بوم­شناختی اندازه­گیری شد. نمونه­برداری از خاک تا عمق سی سانتی­متری انجام شد. از خصوصیات فیزیکی بافت خاک و از خصوصیات شیمیایی مقادیر شوری، اسیدیته، مقدار مواد آلی، ازت، فسفر و پتاسیم خاک در آزمایشگاه تعیین شد. داده­های حاصل با استفاده از تحلیل مو لفه­های اصلی (PCA) تجزیه و تحلیل شد. نتایج تجزیه مو لفه ­های اصلی روی متغیرهای مورد بررسی نشان داد که مو لفه ­های اصلی اول، دوم و سوم در مجموع ۳/۶۸ درصد از تغییرات راتبیین می­کنند. بر­اساس نتایج به­دست آمده، مولفه اول با تبیین ۶۴/۲۷ درصد از تغییرات بر برخی ویژگی­های شیمیایی خاک از جمله میزان سدیم و هدایت الکتریکی دلالت دارد. مولفه دوم منعکس کننده محتوی عناصر غذائی ازت و فسفر در خاک است و ۹۳/۲۰ درصد از تغییرات را تبیین می­نماید و مولفه سوم نقش ارتفاع از سطح دریا (فیزیوگرافی) را در پراکنش "مورد" مشخص می ­ کند که تبیین ۶۷/۱۹ درصد از تغییرات به عهده این مولفه است. نتایج این مطالعه نشان داد که گونه "مورد" توانائی رویش در دامنه­ای وسیع از شوری خاک را دارد لذا می­توان این گونه را یک هالوفیت نابردبار معرفی نمود.

کلیدواژه ها:

Ecological factors ، Soil properties ، Principal component analysis ، Myrtle “Myrtus communis” ، Lorestan ، عوامل بوم شناختی ، خصوصیات خاک ، تجزیه مولفه های اصلی ، مورد ، لرستان