اثر گاما- آمینوبوتریک اسید در القای مقاومت به سرمازدگی در گیاهچه های خیار (Cucumis sativus L)

به منظور بررسی امکان القای مقاومت و کاهش خسارت سرمازدگی در گیاهچه های خیار، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشگاه ایلام در سال ۱۳۹۷ اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل غلظت های صفر، ۵، ۱۰ و ۱۵ میلی مولار گاما- آمینوبوتریک اسید (گابا) و دو روش کاربرد بذری (پرایمینگ) و محلول پاشی برگی در مرحله چهار برگ حقیقی بود. گیاهان تیمار شده برای مدت شش شب در دمای سه درجه سانتی گراد در انکوباتور قرار گرفتند و سپس مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که همه ی تیمارهای گابا باعث کاهش خسارت سرمازدگی در گیاهچه های خیار شدند. اگرچه در اکثر صفات مورد مطالعه بین غلظت های مختلف گابا اختلاف معنی داری مشاهده نشد ولی کاربرد بذری بهتر از کاربرد محلول پاشی برگی خسارت ناشی از سرما را کاهش داد. به طوری که کمترین شاخص سرمازدگی، فعالیت آنزیم لیپواکسیژناز و بیشترین وزن تر شاخساره بدون اختلاف معنی دار بین غلظت های گابا در کاربرد بذری مشاهده شد. بیشترین وزن خشک شاخساره (۷۷/۶ و ۶۸/۶ گرم در بوته)، شاخص کلروفیل (۵۷/۲۰ و ۰۷/۲۱ میلی گرم در گرم وزن تر برگ)، پروتئین کل (۲۹/۱ و ۲۵/۱ گرم در کیلوگرم وزن تر برگ)، پرولین (۹۲/۲۱ و ۴۲/۲۲ میکرومول در گرم وزن تر برگ)، فعالیت آنزیم های کاتالاز (۶۷/۱۱۵ و ۹۱/۱۲۶ واحد آنزیمی در گرم وزن تر برگ)، پراکسیداز (۶۱/۰ و ۶۳/۰ واحد آنزیمی در گرم وزن تر برگ) و کمترین نشت یونی (۲۲/۳۰ و ۷۲/۲۹ درصد)، مالون دی آلدهید (۶۵/۰ و ۶۰/۰ میکرومول در گرم وزن تر برگ) و پراکسید هیدروژن (۲۷/۱ و ۱۹/۱ میکرومول در گرم وزن تر برگ) به ترتیب در غلظت های ۱۰ و ۱۵ میلی مولار گابا در روش کاربرد بذری مشاهده شد. بنابراین استفاده از روش پرایمینگ بذر با غلظت ۱۰ میلی مولار گابا به عنوان برنامه ای کاربردی در جهت کاهش خسارت سرمازدگی در گیاهچه های خیار پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه ها:

پرولین ، سرمازدگی ، ظرفیت آنتی اکسیدانی ، گابا