مدل سازی مکانی – زمانی تغییرات تراز سطح آبهای زیرزمینی مناطق شهری و روستایی آبخوان کاشان با استفاده از تکنیک های GIS

زمینه و هدف: هیدروگراف معرف و نقشه های تغییرات سطح آب زیرزمینی آبخوان کاشان نشان می دهد که طی سال های ۸۱ تا ۹۰، سطح ایستابی با متوسط عمق ۰۶/۷۲متر به طور متوسط حدود ۵/۵متر افت داشته است. با توجه به اینکه نمونه برداری از تمام نقاط محدوده مطالعاتی مقدور نیست، روش های پهنه بندی ابزاری قدرتمند در تخمین تغییرات مکانی و زمانی داده ها است. هدف از این تحقیق مدل سازی تراز، عمق و تغییرات مکانی و زمانی سطح آب های زیرزمینی آبخوان کاشان بر اساس استفاده از تکنیک اعتبار­سنجی متقابل روش های مختلف درون یابی قطعی و زمین آماری در محیط GIS می باشد. روش بررسی: بدین منظور اطلاعات سطح آب زیرزمینی ۶۷ چاه مشاهده ای در محدوده منطقه مورد نظر طی سال های ۸۱ تا ۹۰ برای تهیه نقشه سطح آب زیرزمینی آبخوان کاشان مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته­اند. برای ارزیابی کارآیی روش­های مختلف درون یابی و انتخاب بهترین روش، از تکنیک اعتبار­سنجی متقابل استفاده شده است و معیار­های میانگین خطای انحراف (MBE)، میانگین خطای مطلق (MAE)، ریشه دوم میانگین مربعات خطا (RMSE) و R۲ برای ارزیابی روش­های مختلف به کار گرفته شده­اند. نتایج: نتایج ارزیابی روش های مختلف درون­یابی نشان داد که توابع چند جمله ای موضعی با MBE = ۰.۴۴۴، MAE = ۱۳.۱۹، RMSE = ۲۰.۲۹ و R۲ = ۰.۹۹۹ بیشترین دقت در مدل سازی مکانی را دارا بود. نتیجه گیری: همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که مناطق مسکونی با جمعیت بالا به دلیل تشدید بالای تغذیه خالص از طریق چاههای دفع فاضلاب خانگی و نواحی جنگلی باعث افزایش سطح آب زیرزمینی و فعالیت های صنعتی، کشاورزی و استحصال آب باعث کاهش شدید سطح آب زیرزمینی شده است

کلیدواژه ها:

درون یابی ، روش های قطعی و زمین آماری ، اعتبارسنجی متقابل ، سطح آب زیرزمینی ، آبخوان کاشان