بررسی تطبیقی نظام حقوقی ارزیابی زیست محیطی راهبردی (SEA)درکشورهای مختلف جهان و مقایسه آن با ایران

یک فرآیند و رویکرد نظام مند و نوین است که شناسایی، پیش بینی و ارزیابی اثرات (SEA) ارزیابی زیست محیطی راهبردیو پیامدهای زیست محیطی را در عالی ترین سطوح تصمیم گیری (سطح کلان) و در چهارچوب توسعه کلان و در فرآیند طرح ریزیبرنامه ها، طرح ها و سیاست ها به طور جدی و موثر مد نظر قرار می دهد.در کشورهای مختلف به ویژه کشورهای توسعه یافته، نمونه های روشنی از قوانین و مقررات مرتبط با ارزیابی زیست محیطیدر سال ۱۹۶۹ ، در آمریکا تدوین گردید و پس از آن کشورهایی همچون کانادا، SEA راهبردی وجود دارد. در واقع اولین سند قانونیهنککنگ، دانمارک و دیگر کشورها، ضوابط و مقرراتی را به عنوان نیازمندی های ویژه برای ارزیابی های علمی – اجرایی منتشر نمودند.تحقیقات صورت گرفته نشان داده است که این قوانین عمدتا در سطوح بخشی و آمایش سرزمین کاربردی تر و موثر تر بوده اند. در اینزمینه کشور انگلستان به عنوان یکی از فعال ترین کشورها در پایه ریزی دستورالعمل های روش شناسی مناسب با این موضوع شناختهشده است.۲ در ایران می گذرد و اجرای آن ها (EIA) بیش از یک دهه از تصویب قوانین و مقررات مرتبط با ارزیابی اثرات زیست محیطیدرسال های اخیر با جدیت دنبال می شود. لیکن علی رغم اهمیت بسیار زیاد و گستردگی دامنه شمول ارزیابی زیست محیطی راهبردیتا کنون قانون یا مقرراتی که به تصویب مراجع ذیصلاح برسد، تدوین نگردیده است. در این تحقیق، با بررسی های صورت گرفته (SEA)در کشورهای پیشرو در این خصوص، مشخص گردیده است که الزامات مربوط به ارزیابی زیست محیطی راهبردی عمدتا در دو سطحمشهود میباشد، یکی در سطح قانون گذاری و دیگری در سطح سیاست گذاری و تصمیم گیری. در صورتی که در بخش اول یعنی قانونگذاری تدابیر لازم اندیشیده نشود، سیاست گذاری با رعایت الزامات مربوط نتیجهبخش نخواهد بود. همچنین با تحقیقات و مطالعات انجامگرفته پیشنهادهایی جهت اثربخشی ارزیابی زیست محیطی راهبردی در ارکان تصمیم گیری و سیاست گذاری به منظور ایجاد یک نظاممدیریت یکپارچه که لازمه و پیش نیاز اجرای موثر آن می باشد، ارایه شدهاست

کلیدواژه ها:

ارزیابی زیست محیطی راهبردی ، ارزیابی اثرات زیست محیطی ، قوانین و مقررات ، حقوق