ارزیابی تاب آوری در سطح نواحی شهری با رویکرد کاهش خطرپذیری در برابرمخاطرات طبیعی (زلزله)؛ (مطالعه موردی شهر مهاباد)

سکونتگاه های شهری، به عنوان بزرگترین هسته های تراکم های جمعیتی کشور، بیشترین میزان نیروی انسانی،سرمایه گذاری و زیر ساختی را به خود جذب کرده است و به علت تمرکز و تراکم بیش ازحد، در صورت بروز هرگونهبحران طبیعی و انسانی در معرض بیشترین تهدیدها و آسیب های انسانی و طبیعی قرار دارد و ازآنجاییکه انسان ازدیرباز همیشه در پی مصون ماندن از تهدیدات بوده بدین منظور از روش های مختلفی بهره برده است. در این میانتاب آوری نقش مهمی در کاهش آسیب پذیری شهر در برابرمخاطرات (زلزله) دارد. پژوهش حا ضر تحقیقی کاربردیبوده و با روشی تحلیلی - توصیفی به ارزیابی تاب آوری در سطح نواحی هشتگانه شهر مهاباد می پردازد. پژوهششامل ۳ پرسشنامه است. پرسشنامه اول جهت سنجش تاب آوری شهر مهاباد بین ساکنان این شهر توزیع شد و بانرم افزار spss تحلیل گردید. نتیجه پژوهش حاکی از آن بود که معیار کالبدی با میانگین (۲/۵۱) دارای بیشترین میزان تاب آوری و در رتبه اول قرار دارد، معیار اجتماعی با میانگین (۲/۵۰) در رتبه دوم و معیار اقتصادی با میانگین (۲/۲۳) در رتبه سوم و معیار مدیریتی- نهادی با میانگین (۲/۱۹)در پایین ترین رتبه تاب آوری قرار داشتند. پرسشنامه دوم جهت شناسایی نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهدید توسط متخصصین شهری و با روش swotتحلیل شد. و بر اساس آن شهر در موقعیت تهاجمی قرارمی گیرد که باید با بهره گیری از نقاط قوت شهر نهایتاستفاده از فرصت ها را برد و همچنین پرسشنامه سوم نیز توسط متخصصین شهری، جهت اولویت بندی و تعیینمیزان آسیب پذیری نواحی شهری با نرم افزار ANP تکمیل گردیده .نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که ناحیه ۱ و ناحیه ۶ به ترتیب آسیب پذیرترین نواحی در تاب آوری شهری هستند که باید در اولویت اقدامات تاب آوری قرار گیرند. به طورکلی نواحی واقع در بخش های جنوبی و بخش شرقی شهر مهاباد ازنظر تاب آوری در برابر زلزله در وضعیت نسبتا نامناسبی قرار داشته و در مقابل نواحی واقع در بخش های غربی و شمالی شهر مهاباد ازنظر تاب آوریدر شرایط مساعدتری قرار دارد درواقع با توجه به مطالعات صورت گرفته از شهر مهاباد مشاهده شد که این قسمت ازشهر، به علت استفاده از مصالح ساختمانی مقاوم، و رعایت قوانین و مقرارت شهر سازی دارای شرایط تاب آوریمناسب تری در برابر زلزله می باشند.

کلیدواژه ها:

تاب آوری ، مخاطرات طبیعی ، شهر مهاباد ، ANP و SWOT و SPSS