مطالعه ی آزمایشگاهی تاثیر استقرار آب شکن T شکل بر توپوگرافی پایین دست بستر قوس ۹۰ درجه «یادداشت پژوهشی»

یکی از روش های متداول ساماندهی و کنترل فرسایش کناری رودخانه، استفاده از آب شکن می باشد. آب شکن با هدایت جریان به سمت محور رودخانه از ایجاد جریان قوی در طول ساحل، جلوگیری کرده و مانع از فرسایش ساحل رودخانه می شود. استقرار آب شکن در مسیر جریان، باعث ایجاد آب شستگی های موضعی در محل آب شکن و تغییرات توپوگرافی پایین دست قوس می گردد. در این مقاله به بررسی اثر آب شکن های T شکل مستقر در قوس ۹۰ درجه بر توپوگرافی بستر پرداخته شده است. آزمایشات مورد نظر در کانالی با قوس۹۰ درجه و شرایط آب تمیز، طراحی و اجرا شد. در این آزمایشات، تاثیر پارامترهای طول آب شکن، موقعیت قرارگیری آب شکن در قوس و همچنین عدد فرود جریان بر تغییرات توپوگرافی بستر در پایین دست آب شکن، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق، نشان دهنده ی وجود دو چاله ی آب شستگی در طول قوس است که یک چاله در دماغه ی آب شکن و دیگری در پایین دست آب شکن، شکل می گیرد. نتایج، بیانگر این است که با افزایش طول آب شکن، ابعاد چاله ی آب شستگی اول افزایش و چاله ی آب شستگی دوم کاهش می یابد. با افزایش طول آب شکن فاصله ی چاله ی آب شستگی دوم از آب شکن افزایش می یابد. با تغییر موقعیت آب شکن به سمت پایین دست، قوس چاله ی آب شستگی بزرگتر می شود. همچنین معادلاتی جدید در محاسبه ی عمق آب شستگی ماگزیمم و حجم چاله ی آب شستگی تدوین شده است.