تطبیق سیر تطور اسطوره سیمرغ بر نظریه کنشگرای ژرژ دومزیل

؛«سیمرغ» از مهمترین موجودات اسطوره ای است که به گستره زبان و ادب فارسی وارد شده، از متنهای حماسی گذشته و در متن های عرفانی به تکامل رسیده است. موجودی مقدس و رمزآلود که ابهامات وجودیش به چند چهرگی آن یاری می کند. تا جایی که به گفته جوزف کمبل، اسطوره شناس معاصر، به موجودی تبدیل می شود که انسان ها می توانند به راحتی از وی رهنمود پذ یرند. از میان رویکردهای شش گانه و مطرح اسطوره شناسی، آنچه می تواند به این اسطوره، نگاهی ویژه داشته باشد «نظریه کنش گرای سه گانه دومزیل» است؛ زیرا «ژرژ دومزیل»، اسطوره شناس بزرگ فرانسوی، اسطوره های ایرانی را می شناخت و نظریه خویش را، بر آنها، بنا نهاد. او باور داشت که می توان اندیشه، زندگی و حتی تخیل انسان های هند و اروپایی و به تبع آن ایرانیان را در ضمن ساختار یا طبقاتی سه گانه تعریف کرد و در اصطلاح با سه «کنش» «شهریاری»، «شهسواری» و «نوزایی پیشهوری» مطابقت داد. این جستار پس از بررسی سیر تطور شخصیت اسطوره ای سیمرغ، می کوشد با روشی تحلیلی تطبیقی دریابد که این اسطوره، به کدامیک از کنش های سه گانه تعلق دارد. دستاورد سخن اینکه سیمرغ، خدایگان یا قهرمان کنش سوم است که «انجام کار شگرف» را در وادی عرفان تجربه می کند.

کلیدواژه ها:

اسطوره ، سیمرغ ، ژرژ دومزیل ، نظریه کنشگرای سه گانه