بررسی روند تغییرات مکانی-زمانی آلاینده های با قطر آئرودینامیکی ۲/۵ و ۱۰ میکرومتر و ازن هوای شهر تبریز طی سال های ۱۳۹۶-۱۳۸۵

زمینه و هدف: این مطالعه به منظور بررسی روندهای زمانی بلندمدت و تغییرات مکانی غلظت آلاینده های O۳، PM۲.۵، PM۱۰ در شهر تبریز بین سال های ۸۵ و ۹۶ انجام شد. روش بررسی: غلظت های ساعتی آلاینده های PM۲.۵،PM۱۰  و O۳ ایستگاه های پایش کیفیت هوای این شهر از اداره کل حفاظت محیط زیست استان آذربایجان شرقی طی سال های ۸۵ تا ۹۶ دریافت شد و پس از بررسی و پردازش داده های دریافتی، مورد آنالیز قرار گرفت. تغییرات مکانی و زمانی آلاینده ها با استفاده از آزمون Mann-Kendall و شاخص Moran’s I مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین سالانه غلظت های  PM۱۰و  PM۲.۵کاهش یافته اما برای O۳ در طول دوره مطالعه تقریبا ثابت بود. در طول بعضی روزهای مورد مطالعه، مقدار آلاینده های PM۱۰ و  PM۲.۵بیش از رهنمود سازمان بهداشت جهانی و مقادیر استاندارد ملی بود. بالاترین میانگین ماهیانهPM۱۰  در ماه مهر (µg/m³ ۸۰/۳)، PM۲.۵ در ماه دی (µg/m³ ۴۲/۹) و O۳ در ماه خرداد (µg/m³ ۷۷/۸) مشاهده شد. در مقایسه بین مقادیر آلاینده ها در ایستگاه ها نیز ایستگاه راسته کوچه آلوده تر از سایر ایستگاه ها بود. نتیجه گیری: برنامه ریزی و اجرای سیاست های کنترل موثر برای بهبود کیفیت هوای محیط شهر تبریز ضروری است. بنابراین این اطلاعات یک گام کلیدی به مدیران شهری، سیاست گذاران و مسئولین بهداشتی و سلامتی، برای کاهش اثرات بهداشتی ناشی از آلودگی هوا می دهد.

کلیدواژه ها:

Air pollution ، Spatiotemporal variations ، Particulate matter ، Ozone ، Tabriz ، آلودگی هوا ، تغییرات زمانی-مکانی ، ذرات معلق ، ازن ، تبریز