بررسی و تحلیل نگاره های نمادین (مطالعه موردی: سنگ نگاره های استان خراسان جنوبی)

    انسان ابتدایی با به تصویر درآوردن باورهایش و بهره از محیط زندگی خود، نقوشی را بر دیوار غارها و صخره ها نقش کردند. این نقوش، روشی برای انتقال پیام و افکار و وسیله­ای برای بیان آرزوها و ترس های بشر بوده­اند. به همین دلیل سنگ­نگاره­ها از قدیمی­ترین آثار هنری یافت­شده در جهان هستند که اطلاعات فراوانی در خصوص زندگی و آداب و رسوم نیاکان ما را بیان می­کنند. آفرینندگان این هنر، حکاکی­ها و نقاشی­هایی را -که بیانگر باورها و عقاید و اسطوره های آنان بوده- بر روی این صخره­ها نقر کرده اند؛ اما، امروزه در میان ما نیستند که از خلاقان این هنر بپرسیم، هدفشان از خلق این آثار چه بوده است؟ بنابراین، هدف این پژوهش بر مبنای شناسایی تعدادی از نقوش شاخص در استان خراسان جنوبی و مطالعه تطبیقی با دیگر آثار نمادین یافته شده در ایران است؛ که تا حدی، به معنای نمادین این نقوش -که از اسرار و رازهای انسان­های قبل از ما بوده­اند- دست یافته­ایم. این نوشتار از روش­ تحلیل و تطبیق محتوا بهره برده و داده­های آن از شیوه بررسی میدانی و مطالعات کتاب خانه­ای گردآوری شده است؛ یافته­های نمادین ما در استان خراسان جنوبی از چهارده محوطه بوده؛ که شامل نقش دایره، چلیپا، نعل اسب، دست، یین و یانگ، حصیرمانند، تله­مانند، بته جقه و تعدادی نقش کمیاب هستند. نتایج نشان می دهد: این نقوش، برخاسته از عقاید و باورهای آیینی حکاکان است. لذا، قابل ذکر است که این نقوش از لحاظ تکنیک و تکنولوژی، با دیگر نقوش یافت­شده از سنگ نگاره های ایران و خارج از ایران، قابل مقایسه و مورد تطبیق هستند.  

کلیدواژه ها:

نقوش صخره­ای ، نگاره نمادین ، گاه نگاری نسبی ، خراسان جنوبی