مطالعه سیالات درگیر و کانی شناسی در دگرسانی های گرمابی گرانیتویید آستانه (زون سنندج-سیرجان)

توده گرانیتوییدی آستانه اراک دارای سن ژوراسیک میانی بوده، ترکیب غالب آن گرانودیوریت است. این توده از دیرباز با کانی سازی طلا و معدن کاری شناخته شده است. گرانیتویید آستانه در برخی مناطق متحمل دگرسانی شده است. دگرسانی های فیلیک و سیلیسی، از جمله دگرسانی موجود در منطقه بوده که در کوه شیرمزد از گستردگی بیشتری برخوردارند. دیگر دگرسانی های منطقه، پروپیلتیک، کلریتی، آرژیلیتی، تورمالینی شدن، متاسوماتیسم سدیک و اسپینل - فلوگوپیت هستند. فیلیک (کوارتز - سریسیت) و پروپیلتیک به عنوان گسترده ترین دگرسانی های منطقه هستند. دو نوع سیال درگیر در رگه های کوارتزی حضور دارند و بر اساس مطالعات دماسنجی سیالات درگیر، تغییرات دمایی از ۳۳۳-۳۴۱ تا ۳۵۰-۳۵۵ درجه سانتی گراد است. به علت نبود فاز دختر شوری سیالات پایین تا متوسط است (۱۰-۱۷ درصد وزنی نمک). تغییرات فیزیکوشیمیایی هنگام شکل گیری سامانه گرمابی فرایند جوشش را سبب شده است. کاهش حرارت و غلظت نمک در سیالات درگیر به دلیل آمیختگی سیالات با آب های سطحی بوده است. درجه حرارت های پایین تر از ۲۲۰ درجه سانتی گراد در سیالات درگیر می تواند ناشی از گردن کشیدگی باشد. عمق تشکیل رگه ها توسط شوری سیال، دما و فشار کنترل شده و برابر با، ۴۰۰-۹۰۰ متر است. نمودارهای عنکبوتی در نمونه های غیردگرسان بیانگر غنی شدگی از عناصر کمیاب سبک نسبت به عناصر کمیاب سنگین است. دگرسانی تورمالینی دارای الگوی REE مسطح بوده، غنی شدگی چندانی نشان نمی دهد اما در دگرسانی سیلیسی تهی شدگی از عناصر کمیاب سبک و غنی شدگی از عناصر کمیاب سنگین قابل ملاحظه بوده، عناصر کمیاب سنگین دچار تفریق زیادی نشده اند. 

کلیدواژه ها:

: آستانه ، پروپیلتیک ، دگرسانی گرمابی ، سیالات جوی ، سیالات درگیر ، فیلیک