نقدی بر هندسه ی شهری از دید اخلاق و حقوق اسلامی

انسان­ها در شیوه­ی طبیعی زندگی با هم مشترک و هم­سان­اند و آن چه آنان را متمایز می­سازد روش­ها، سبک­ها و آیین­هایی است که برمی­گزینند؛ و طبعا به تناسب حجم فعالیت­ها اشکالات و چالش­هایی نیز رخ می­نماید. لذا می­بینیم دستگاه تقنینی نظام برای حراست از دستاوردهای انقلاب اسلامی مقرر داشته است که پس از تصویب طرح­های کلان اقتصادی، عمرانی و فرهنگی و غیره نسبت به تهیه­ی پیوست فرهنگی اقدام شود. بر این اساس، نویسنده به نقد وضعیت هنر معماری شهر مدرن اسلامی پرداخته و معتقد است که در سبک زندگی معطوف به معماری گذشته، اخلاق و فرهنگ و حقوق، با داعی­های برخاسته از طبع سلیم انسانی و اسلامی متوازن بوده­اند؛ لیکن هم اکنون چنین همخوانی در میانه نیست. وی مهم­ترین علت آن را وام­گیری از دیگران بدون توجه به فارق­های ارزشی دینی می­داند، اما کنار نهادن این رویه را نیز به صلاح نمی­داند زیرا رویکرد به آن ما را با چالش دیگری روبرو می­سازد. نوشتاری که پیش رو دارید با تاکید بر پذیرش ضرورت رویکرد به ساخت و ساز مدرن شهری نگاهی به چالش­های فرهنگی و حقوقی آن با ارزش­های دینی دارد و هرگز مدعی نیست که نسخه­ی علاجی نیز به همراه دارد، زیرا اولا میان کشف مساله و ارائه­ی پاسخ استلزامی وجود ندارد؛ ثانیا تهیه­ی چنان نسخه­ای نیازمند تشریک مساعی گروهی از کارشناسان زبده و مجرب معماری به علاوه دین ورزان ماهر و مسلط به مبانی دینی می­باشد. ساختار نوشتاری مقاله عبارت است از مقدمه و دو بخش عمده که در بخش نخست نگاهی به مولفه­های معماری اسلامی دارد و در بخش دوم با عطف توجه به عقلانیت دینی و ملی به شیوه­ی ساخت و ساز شهری در دو فاز عمومی و مذهبی نظری انتقادی می­افکند.

کلیدواژه ها:

شهر ، معماری ، سبک زندگی ، مدرنیته ، سنت ، پیوست فرهنگی