واکاوی علل و دلایل تداوم و گسترش فرهنگ فتوت و جوانمردی در قرون نخستین اسلامی

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 219

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MTE-6-12_006

تاریخ نمایه سازی: 18 بهمن 1400

چکیده مقاله:

فتوت و جوانمردی در قرون نخستین اسلامی، تبارشناسی فکری و ایدئولوژی ویژه ای دارد که بنا بر مقتضیات زمان و مکان، از تحول معنایی و گفتمان های متعددی برخوردار است. کارکرد و نوع فعالیت های اهل فتوت، به طوردقیق مشخص نیست. این مسئله، فهم ماهیت حقیقی آن را دشوار ساخته، اختلاف نظر مورخان و پژوهشگران را در مورد اهداف و مقاصد آنها در پی آورده است. ازاین رو، مقاله بر مبنای این سوال اصلی سامان یافته است که علل و دلایل تداوم و گسترش فرهنگ فتوت و جوانمردی در قرون نخستین اسلامی چه بود؟ از یافته های پژوهش، چنین به دست می آید که با وجود اینکه فتوت و جوانمردی، ریشه و نشانه هایی در تاریخ پیش از اسلام دارد، ولی در عصر اسلامی، بنا به علل و دلایلی همچون اهتمام دین اسلام به فرهنگ فتوت و جوانمردی، اختلاف طبقاتی، آشفتگی های سیاسی و ارتباط با تصوف، تداوم و گسترش بیشتری یافت. فتوت و جوانمردی در تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، تاثیری ژرف از خود به جا گذاشته است و تحلیل آن می تواند گامی مهم در شناخت تاریخ اجتماعی باشد. بنابراین، هدف پژوهش حاضر، تحلیل مبانی نظری فتوت و جوانمردی بر اساس زمینه های تاریخی و اجتماعی آن در مناطق مختلف جهان اسلام است. این مقاله، درصدد است با روش توصیفی تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای به بررسی موضوع بپردازد.

نویسندگان

مجتبی گراوند

استادیار تاریخ اسلام دانشگاه لرستان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • الف. فارسی و عربیابن ابی الحدید، فخرالدین ابوحامد (۱۹۶۵). شرح ...
  • ابن آدم، یحیی (۱۴۰۹). الخراج. تصحیح احمد محمد شاکر، قاهره: ...
  • ابن بابویه قمی، ابوجعفر محمد (۱۳۶۱). معانی الاخبار. تصحیح علی ...
  • ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن (۱۹۹۵). المنتظم فی تاریخ الملوک و ...
  • (بی تا). تلبیس ابلیس. بیروت: دارالکتب العلمیه ...
  • ابن خلدون، عبدالرحمن (۱۳۶۷). مقدمه ابن خلدون. ترجمه محمد پروین ...
  • ابن سلام، ابوعبید القاسم (۱۹۶۸). الاموال. تحقیق خلیل محمد هراس، ...
  • ابن شاکر کتبی (۱۹۷۳). فوات الوفیات. به کوشش ...
  • ابن عبدالله الکاتب ارجانی، فرامرز (۱۳۸۲). سمک عیار. بازنویسی علی ...
  • ابن عمرو، محمود زمخشری (۱۹۷۹). اساس البلاغه. بیروت: دار صادر ...
  • ابن فوطی، عبدالرزاق (۱۹۶۲). تلخیص معجم الالقاب. دمشق: مطبعه الهاشمیه ...
  • ابن قیم جوزی، شمس الدین محمد (۱۹۹۱). الفروسیه. تحقیق سمیر ...
  • ابن مسکویه، ابوعلی (۱۹۷۰). تجارب الامم. قاهره: التالیف و الترجمه ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم بن علی (۱۹۵۶). لسان العرب. ...
  • ابن هشام، عبدالملک (۱۹۸۲). السیره النبویه. تحقیق مصطفی السقاء، بیروت: ...
  • ابوبکر محمد، ابودرید (۱۹۹۵). جمهره اللغه. بیروت: طبعه مکتبه الثقافه ...
  • ابوطاهر بن علی بن حسین طرطوسی (۱۳۵۵). ابومسلم نامه. به ...
  • ابویوسف، یعقوب بن ابراهیم (۱۳۸۲ق). الخراج. تصحیح طه عبدالرئوف، قاهره: ...
  • اشپولر، برتولد (۱۳۶۹). ایران در قرون نخستین اسلامی. ترجمه مریم ...
  • اصفهانی، ابوالفرج (۱۹۶۹). الاغانی. قاهره: دار الشعب ...
  • امین بک، احمد (بی تا). الصعلکه و الفتوه فی الاسلام. ...
  • انصاری، عبدالله بن محمد (۱۳۶۲). طبقات الصوفیه. مقابله و تصحیح ...
  • اوحدالدین، حامد بن ابی الفخر الکرمانی (۱۳۴۷). مناقب. با تصحیح ...
  • آلوسی، شهاب الدین (۱۳۶۲) بلوغ الارب فی معرفه احوال العرب. ...
  • بلاذری، احمد بن یحیی (۱۳۶۷). فتوح البلدان. ترجمه دکتر محمد ...
  • ابن خلدون، عبدالرحمن (۱۳۶۹). مقدمه ابن خلدون. ترجمه محمد پروین ...
  • بهار، محمدتقی (۱۳۲۰). «جوانمردی». روزنامه مهر ایران، دوره یکم، ش ...
  • بهار، مهرداد (۱۳۶۲). جستاری چند در فرهنگ ایران. تهران: چشمه ...
  • بیطار، امیه (۱۹۸۰). «الحیاه الاقتصادیه فی بلاد الشام بین سنتی ...
  • پرتو بیضائی کاشانی، حسن (۱۳۳۷). تاریخ ورزش باستانی ایران. تهران: ...
  • پطروشفسکی، ایلیا پاولیج (۱۳۵۳). اسلام در ایران. ترجمه کریم کشاورز، ...
  • پورداوود، ابراهیم (۱۳۵۶). یشت ها. ج اول، تهران: دانشگاه تهران ...
  • تنوخی، ابوالحسن محسن (۱۳۶۰). فرج بعد از شدت. ترجمه حسین ...
  • توحیدی، ابوحیان (۱۹۵۳). البصائر و الذخائر. قاهره: التالیف و النشر. ...
  • (۱۹۶۵). اللامتاع و الموانسه. تصحیح احمد امین، قاهره: مطبعه التالیف ...
  • تشنر، فرانتس (۱۳۳۱). «فتوت در کشورهای اسلامی». تهران: مجله دانشکده ...
  • جاحظ، ابوعثمان (۱۹۷۷). البخلاء. بیروت: دار الکتب الشعبیه. ...
  • (۱۴۱۱). البیان و التبین. قاهره: چاپ حسن افندی ...
  • حاکمی، اسماعیل (۱۳۴۶). «آیین فتوت وعیاری». تهران: مجله سخن، دوره ...
  • حنبلی، ابن معمار (۱۹۵۸). کتاب الفتوه. تصحیح و مقدمه مصطفی ...
  • خاتشاتریان، الکساندر (۱۹۹۸). اهل الفتوه و الفتیان فی المجتمع الاسلامی. ...
  • خانلری، پرویز (۱۳۴۸). «آیین عیاری». تهران: مجله سخن، دوره ۱۹، ...
  • خلیف، یوسف (۱۹۵۹). الشعراء الصعالیک فی العصر الجاهلی. مصر: دارالمعارف ...
  • دسوقی، عمر (۱۹۵۹). الفتوه عندالعرب او احادیث الفروسیه و المثل ...
  • دوری، عبدالعزیز (۱۹۶۹). مقدمه فی التاریخ الاقتصادی العربی. بیروت: دارالطلیعه ...
  • دهخدا، علی اکبر (۱۳۷۷). لغت نامه. ج ۱۲، تهران: دانشگاه ...
  • دینوری، ابن قتیبه (۱۹۶۳). عیون الاخبار. قاهره: دارالکتب المصریه ...
  • ذکاوتی قراگزلو، علیرضا (۱۳۷۳). «شاعران صعلوک در ادب عربی». مجله ...
  • ذهبی، شمس الدین (۱۴۲۴). تاریخ الاسلام. چاپ بشار عواد، بیروت: ...
  • رجب النجار، محمد (۱۹۸۱). الشطار و العیاریین (حکایات فی التراث ...
  • رضی الدین، سید بن طاووس (۱۴۰۰). الطرائف فی معرفه مذاهب ...
  • روشن، محمد(۱۳۴۸). بختیارنامه. تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران ...
  • زالنغر، جیرارد (۱۹۶۰). الفتوه هل هی الفروسیه الشرقیه. بیروت: دراسات ...
  • زبیدی، محب الدین (۱۴۱۰). تاج العروس. بیروت: دارالفکر ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۷۹). ارزش میراث صوفیه. تهران: انتشارات امیر ...
  • سهروردی، شهاب الدین عمر (۱۳۷۰). فتوت نامه؛ در رسایل جوانمردان. ...
  • سلمی، ابوعبدالرحمن (۱۳۸۱). کتاب الفتوه. ترجمه قاسم انصاری، تهران: حدیث ...
  • شبلی، احمد (۱۹۹۰). موسوعه التاریخ الاسلامی و الحضاره الاسلامیه. ج ...
  • شکی، منصور (۱۳۷۲). «درست دینان». تهران: مجله معارف، دوره دهم، ...
  • شمس الدین آملی، محمد بن محمود (۱۳۷۹). نفائس الفنون. به ...
  • شیبی، کامل مصطفی (۱۳۵۹). همبستگی میان تصوف و تشیع. ترجمه ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا (۱۳۸۶). قلندریه در تاریخ (دگردیسی های یک ...
  • صابی، هلال (۱۹۵۸). الوزراء. تحقیق عبدالستار فراج، قاهره ...
  • صالح بن جناح اللحمی (۱۹۹۲). الادب و المروءه. قاهره: قسم ...
  • طبری، محمد بن جریر (بی تا). تاریخ طبری. بیروت: الاعلمی. ...
  • (۱۹۶۲). ترجمه تفسیر طبری. تصحیح حبیب یغمایی، هفت جلد، تهران: ...
  • طوسی، خواجه نظام الملک (۱۳۶۹). سیاست نامه. تصحیح عباس اقبال، ...
  • طوسی، نصیرالدین (۱۳۶۴). اخلاق ناصری. تصحیح مجتبی مینوی و علیرضا ...
  • عفیفی، ابوالعلاء (۱۳۷۶). الملامتیه و الصوفیه و اهل الفتوه. ترجمه ...
  • عنصرالمعالی، کیکاووس بن قابوس (۱۳۶۵). قابوس نامه. به اهتمام و ...
  • فیروزآبادی، محمد بن یعقوب (بی تا). قاموس المحیط. ج ۲، ...
  • قشیری، ابوالقاسم (۱۳۶۴). ترجمه رساله قشیریه. تصحیح بدیع ...
  • قرآن کریم (۱۳۷۸). خط عثمان طه، ترجمه آیت الله مکارم ...
  • کحاله، عمر رضا (۱۹۷۳). دراسات اجتماعیه فی العصور الاسلامیه. دمشق: ...
  • کربن، هانری (۱۳۶۳). آیین جوانمردی. ترجمه احسان نراقی، تهران: نشر ...
  • کریستن سن، آرتور (۱۳۴۵). ایران در زمان ...
  • گراوند، مجتبی (۱۳۹۷). مبانی فرهنگ فتوت و جوانمردی در قرآن ...
  • گردیزی، ابوسعید (۱۳۴۷). زین الاخبار. مقابله و تصحیح و تحشیه ...
  • گولپینارلی، عبدالباقی (۱۳۷۹). فتوت در کشورهای اسلامی. ترجمه توفیق سبحانی، ...
  • (بی تا). تصوف در یکصد پرسش و پاسخ. ترجمه توفیق ...
  • متز، آدام (۱۹۶۱). الحضاره الاسلامیه فی القرن الرابع الهجری. تحقیق ...
  • مجهول المولف (۱۳۶۶). تاریخ سیستان. تصحیح محمدتقی بهار، تهران: پدیده ...
  • محمد الحوفی، احمد (بی تا). الحیاه العربیه من الشعر الجاهلی. ...
  • محمد الکومی، محمد (۱۹۸۳). المروءه فی الشعر الجاهلی. القاهره ...
  • محمد، عبدالعزیز (۱۹۹۷). الفتوه فی المفهوم الاسلامی. مصر: دارالوفاء للطباعه ...
  • مدرسی، فاطمه (۱۳۸۲). «ایران، خاستگاه فتوت». اطلاعات، ۱۶ آبان، ش ...
  • مسعودی، ابوالحسن (۱۳۶۹). مروج الذهب و معادن الجوهر. ترجمه ابوالقاسم ...
  • مناظر، محمدحسن (۱۳۶۹). زندگی اجتماعی در حکومت عباسیان. ترجمه مسعود ...
  • وجدی، فرید (۱۹۳۷). دائره المعارف القرن العشرین. جلد ۵، قاهره: ...
  • همدانی، میرسید علی (۱۳۸۲). رساله فتوتیه. تصحیح محمد ریاض، به ...
  • یوسفی، غلام حسین (۱۳۵۶). ابومسلم؛ سردار خراسان. تهران: شرکت سهامی ...
  • Bosworth, C. E(۱۹۸۷). “Asawera”, Encyclopedia Iranica ...
  • Zakeri, Mohsen(۱۹۹۵). Sassanid soldiers in Eearly Muslim Society: the origins ...
  • Skjervo, P.O (۱۹۸۷). “Aswaran”,Encyclopedia Iranica ...
  • Ridgeon, Lloyd (۲۰۰۱). Morality and Mysticism in Persian Sufism: A ...
  • Jacob, Wilson Chacko (۲۰۰۷). Eventful Transformations: Al- Futuwwa between History ...
  • نمایش کامل مراجع