حقوق موجودات زنده در قرآن و روایات با تاکید بر حقوق گیاهان و حیوانات

یکی از مسائل مهم در جوامع مختلف، به ویژه جامعه اسلامی موضوع حقوق موجودات زنده است. از جمله موجودات زنده ای که قرآن و اسلام برای آنها حقوق قائل شده است، گیاهان و حیوانات اند، چرا که اسلام برای آنها اهمیت فوق العاده ای قائل است، زیرا خلقت همه موجودت زنده را هدفمند می داند. براین اساس، در آیات قرآن و روایات، احکام زیادی در مورد نحوه تعامل انسان با موجودات زنده وجود دارد زیرا از دیدگاه قرآن و اسلام گیاهان و حیوانات هرچند قوه ناطقه و عاقله انسانی را ندارند، ولی از درک و شعور بهره مند بوده و از احساسات وعواطف برخوردارند. به همین دلیل قرآن، انسان را مجاز به تجاوز به زندگی گیاهان و حیوانات نمی داند. از این رو در این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی بارویکرد استفاده از منابع کتابخانه ای به تبیین برخی از حقوق الهی و طبیعی که خداوند برای گیاهان و حیوانات قرارداده است براساس اموزه های قرآنی پرداخته شده و در این راستا تبیین شده که تصرف انسان در حیات گیاهان و حیوانات مطلق نیست و سلب حیات از آنان باید در حد ضروریات باشد. از سوی دیگر محدودیت هایی در بهره برداری از گیاهان و حیوانات وجود دارد، از جمله اینکه در پارهای موارد شکار حیوانات حرام است که از آن جمله می توان حرمت شکار جوجه یا شکار برای تفریح و بدون احتیاج را ذکر کرد، چرا که از دیدگاه قران و اسلام گیاهان و حیوانات نشانه های قدرت و حکمت پروردگار متعال اند و انسان می بایست به حال آنها تامل کند، زیرا قرآن کریم در آموزه های خود بر مصونیت آنها از هرگونه از هرگونه تجوز به حوزه گیاهان و حیوانات تاکید ورزیده است و تجاوز و تعدی به آنها را فساد در زمین دانسته که عذاب اخروی و مسئولیت دنیوی را در پی دارد.

کلیدواژه ها:

قرآن ، حقوق موجودات ، حقوق گیاهان ، حقوق حیوانات ، حق حیات