بررسی تنوع ژنتیکی گندم نان به کمبود روی در خاک آهکی با استفاده از برخی پارامترهای فیزیولوژیک

در بین گونه های مختلف گندم، دوروم بیش از سایرین به کمبود روی حساس می باشد. اما، بین ارقام آن تناوع خوبی از نظرتحمل به کمبود روی مشاهده شده است که امکان استفاده از این ویژگی، دستیابی به لاین های متحمل را افزایش داده است.بدین منظور ۲۸ رقم گندم دوروم با هدف شناسایی پاسخ رفتاری آن ها به کمبود روی در خاک آهکی، در قالب طرح فاکتوریلبر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. فاکتورهای مورد مطالعه شامل ۲۸ رقم گندم دوروم وکاربرد خاکی روی (عدم کاربرد، افزودن روی به خاک (۵ میلی گرم بر کیلوگرم)) بود. بوته های گندم تا ۶۰ روز در شرایطکنترل شده نگهداری شده و در طول اجرای آزمایش با آب دیونیزه آبیاری شدند. سپس نمونه ها کف بر و پارامترهای مورد نظرمطالعه گردید. برای آنالیز داده ها از نرم افزار SPSS استفاده و مقایسات میانگین با آزمون چند دامنه ای دانکن در سطح احتمال۵ درصد انجام شد. نتایج نشان داد بین ارقام مورد مطالعه از نظر علائم ظاهری، میزان ماده خشک اندام های هوایی، کاراییروی و غلظت روی تنوع بالایی مشاهده شد. همچنین، نتایج نشان داد که غلظت روی اندام های هوایی ارقام متحمل الزامابیشتر از ارقام حساس در هر دو شرایط کمبود و کافی بودن روی نیست و ممکن است در ارقام مقاوم میزان روی اندام هایهوایی کمتر از ارقام حساس باشد. لذا می توان عنوان نمود که گرچه هر یک از پارامترها اطلاعاتی را در مورد ویژگی های ارقامدر اختیار می گذارد اما، در بین پارامترهای مورد بررسی علائم ظاهری، میزان ماده خشک اندام های هوایی و کارایی روی،پارامترهای مناسبتری بوده و ارزیابی براساس نتایج هر سه پارامتر توصیه می گردد. به عبارت دیگر، ژنوتیپ هایی که از میزانکارایی روی و میزان ماده خشک بالاتر ولی علائم ظاهری کمتری در شرایط کمبود روی دارند متحمل به کمبود روی می باشند.

کلیدواژه ها:

غلظت روی ، کارایی روی ، کارایی مصرف روی ، ماده خشک بوته